1. Is de eerste bijeencompste van de leeden die present waeren geweest ende wierden noch absent bevonden de heeren van Haerlem, Amsterdam, Schiedam, Schoonhoven, Briel, Edam, Monnickedam ende Purmerende, ende is nyet gebesogneert dan in de lecture van eenige particuliere novelles van verscheyden oorten overgesonden, daervan in mijne brieven mentie is gemaeckt ende daerom nyet noodigh hier gerepeteert te worden.

2. Is daernae meede geleesen een missive van den admirael geschreeven uittet schip Amilia, leggende opte cust voor Mardijck, van den 30^en augusti, te kennen geevende dat hij tot deesen daege toe nae zijn vermoghen hadde getracht te verhinderen het coomen van des viants scheepen in ’t Scheurtjen, ende dewijl tegens haer danck alreede 13 coninghsscheepen ende twee groote fregatten in ’t Scheurtjen successivelijcken gecomen sijn, dat hij daerom met zijn meeste macht uitte Braek geweecken is voor Maerdijck om haer bij alle middelen het uytloopen te verhinderen, offte is ’t doenlijcken, te ruïneren. Dan alsso hij nootsaeckelijcken met een groot gedeelte van zijn scheepen zal moeten opcomen om schoon te maecken ende te revictaliëren ende de cust nootsaeckelijcken behoorlijck beset moet blijven, so men aen de Duynkerckers de zee voor een tijdt nyet weeder wil ten besten gheeven ende in gelijcke, jae meerder, schaede wil vervallen als men voormaels in gelijcke geleegentheeden heefft gevoelt, dat daerom op ’t alderserieuste versocht dat in aller spoedt 8 à 10 convoyscheepen immers tegens halff october hem mochten werden toegesonden ende daer voor 4 à 6 weecken verblijven ter tijdt toe hij schoon gemaeckt sal hebben ende weeder gerevictalieert opte cust gecomen sal zijn. Protesteert anderssints van zijn debvoir ende van de onheylen daeruyt te ontstaen als meermaelen ende intijdts daervan hebbende gewaerschout, hem vorders refererende tot zijn journael, ‘twelck meede geleesen sijnde, is daeruyt gebleecken dat den viant tot verdiepinge van ’t Canael nae ’t Scheurtjen, dat meer ende meer verdrooght, eenige hooffden ende rijswercken met swaere steenen is maeckende; dat hij den 23^en augusti 170 man met een fregat bij nacht daernae toegesonden heefft om ’t werck te recognosceren ende te ruïneren, was ’t doenlijcken, maer dat zij het werck so bastandt ende so swaer van balcken ende swaere steenen bevonden hebben, dat bij haer nyet geraseert conde werden. Dat zij den 18^en julii, den 26^en julii ende den 10^en augusti telckens 2 à 3 oorloghscheepen willende uytcomen, so hebben getroffen dat weeder binnen Duynkercken mosten wijcken, ende dat onder beneficie van de 4 pontons den 10^en augusti gebruyckt, wel met geschut voorsien, maer één schip in ’t Scheurtjen was geraeckt, de reste weer binnen mosten, doende dezelve pontons om de beweeghlijckheyt van de zee weynigh schaede, schietende meest over de scheepen heen ende deur de seylen.

Dat hij den 16^en julii brieven van Glarges becomen [heefft] notificerende dat in Engelant een schip uyt Spagnen overgecomen was met expresse last van den coningh opten admirael van Duynkercken, dat hij op ’t spoedichste soude uytloopen om het desseyn van de Franssen voor Fontarabie te helpen breecken, al souden daer een deel in de loop blijven gelijck zij dienvolgens bij daeghe conden sien, dat over nacht over dagh aen alle scheepen werde gearbeyt ende dat, so hij verstonde, op ijder 300 soldaten souden werden gebracht om alsso met macht deur te breecken ende Biscaijen te seconderen. Dat hij met zijn vloote stadigh metten viant beesigh zijnde om hem inne te houden, veel cruyts ende cogels verschooten hadden ende daerom alreede om nyeuwe provisie hadden geschreeven aen de directeurs, doch dat zij bij provisie van den gouverneur van Calis 8000 lb. cruyt ende 757 cogels hadden ontfangen ende over de scheepen verdeelt, die hij hem beloofft hadden met gelijcke quantiteyt te sullen vergoeden off betaelen.

Datten vice-admirael Berchem met zes scheepen de zeeven Duynkerckers uyt Oostende geloopen hadde vervolght ende dat hij last hadde om haer aen te tasten so hij conde, so nyet ende so sij moghten comen te onduysteren, dat hij hem met al sijn scheepen onder de buyssen soude hebben te begheeven tot naerder ordre. Dat den 18^en augusti den vice-admirael Witte Wittersz. met 2 roeijachten ende een victalieschip hem was bij gecomen, ‘twelck hij dadelijck deede ontlaeden. Dat den 29^en ende 30^en augusti de 2 oorloghscheepen de Oostindië-vaerders geconvoyeert hebbende, ‘t eene weesende van de Mase, ’t ander van Amsterdam, haer meede voor een maent was bij gecomen.

Dat hij, admirael, verstaen hadde dat noch eenige andere hem souden volghen, dan so dezelve noch nyet in aencompste moghten zijn, versochten datte zelve teruggegehouden moghten worden alsso voor tegenwoordigh geen meerder scheepen van doen heefft, maer maght genoch heefft om den viant tegens te ghaen. Datten vice-admirael Berchem hem meede versocht hadde, dewijl hij 25 crancken aen den scheurbuyck ende weynich victalie hadde ende daerenboven sijn masten onbequaem om bij winter te gebruyken, dat daerom nae huys moght werden affgevaerdight om alles ten oirboir te rechten. Dan hadde hij, admirael, hem voor antwoort gegeeven dattet met hem die nu 8 maenden, jae 2 maenden langer als denzelven Berchem opte cust hadde geweest, nyet beeter gestelt was, ende effenwel nyet geraeden vonde op ’t uytloopen van den viant yemandt nae huys te laeten ghaen; wasser victaliegebreck mochte hem aen boordt comen, soude hem helpen. Belanghende de reste dat men de masten met wanghen ende anderssints soude moeten woelen ende verseeckeren als men best conde, gelijck hij meede most doen ende so schoonen geleegentheyt om den viant inne te houden nyet verwaerloosen, daermeede dezelven contentement hadde moeten neemen.

3. Daernae in omvraeghe gebracht zijnde, de leeden so seer incompleet ende absent zijnde, off noodigh was op naernoen offter te vergaderen, is nae deliberatie goedtgevonden de vergaderinghe uyt te stellen totdatte leeden meerder in getalle souden zijn aengecomen. Ende alsso dezelve voor maendagh ’s avonts nyet in meerder getalle aengecomen waeren, is voor die tijdt oock geen bijeencompste geweest, anders als dat opten 13^en ’s maendaghs voor de middagh gebesogneert wierde in eenige geringe requesten die nae gelegentheyt wierden affgedaen, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te werden.

4. Belanghende ’t versoeck van de reine-mère van Vranckrijck om deur intercessie van deesen Staet metten coningh haer zoon gereconcilieert te werden, werde verstaen de zaecke te weesen van te groote gewichte om met so cleyn getal van leeden in te connen resolveren ende is dezelve daeromme uytgestelt tot merghen te acht uuren.

5. De vergaderinge nu compleet zijnde is bij den heere Catz voorgedraeghen ’t versoeck van de reyne-mère van Vranckrijck ter Generaliteyt gedaen, om te hebben commissarisen uytte zelve vergaderinge om voor dezelve eenige naerder openinge te doen, ende dattet zelve toegestaen ende commissarisen gedesigneert zijnde, eenen Fabroni, secreten raedt van den coninginne, haer verthoont heefft hoe datte zelve coninginne nu 7 jaeren langh uytlandigh ende van haer zoon den coningh gedisgratieert zijnde, ende nu tot eenen bequaemen ouderdom gecomen weesende, wel geresolveert soude zijn om met Zijn Ma.^t te reconciliëren, ende nyet en can oordeelen dat yemandts intercessie daertoe dienstigher weesen zal als die van deesen Staet, die metten zelven coningh in so nauwe confederatie ende alliantie gecomen zijn ende dat zij daeromme versochte dat vanweegen deesen Staet een gequalificeert persoon derwaert aen soude mogen werden affgesonden om deese haere openinge ende intentie aen den coningh ende cardinael naerder voor te draegen ende ten besten te bevorderen. Dat deese zaecke ter Generaliteyt geventileert weesende, alle de andere provintiën steunende op ’t advijs van Zijn Hoogheyt, die nyet en conde oordelen dat uyt deesen eenigen ondienst voor ’t landt te vreesen stonde, van opinie waeren dattet versoeck van de coninginne behoorde te werden toegestaen.

Doch dat de heeren van Hollandt van advijs waeren dat men, alvooren in deesen te treeden, behoorde aff te wachten naerder verclaeringe van den coningh deur den ambassadeur Lier te bevorderen off dit versoeck den coningh ende cardinael aengenaem soude soude moghen zijn ende dienstigh voor de croone bevonden worden, offte anders, om alsso gheen ongunste van den coningh ende ’t rijck te verwachten. In allen gevalle hadden gemeent dat men in een zaecke van al sulcken gewichte buyten kennisse van deese vergaderinge nyet en conde ghaen off resolveren, waerom de zaecke in resumptie boven opgehouden weesende, zijn alsnu de leeden versocht haer daerop naerder te willen openen ende waeren de heeren Edelen van opinie dat men, om danckbaer te weesen aen gemelte coninginne over de meriten aen deesen Staet nae ’t overlijden van den coningh mettet verbranden van de obligatiën van een groote somme van penningen bij deese croone aen den Staet verschoten, monterende wel tot 16 millioen, beweesen ende eenige andere reedenen meer, die in deesen considerabel zijn, het versoeck van de coninginne behoorde toe te staen ende eenen expressen vanweeghen deesen Staet te committeren om de naerder openinge, intentie ende reedenen van de voors. coninginne-moeder gehoort, oock met behoorlijcke bryeven van credentie ende instructie opten naeme van den Staet, alleenlijcken op dit subject slaende, voorsien te worden.

Meenden dat dit een Goddelijcke saecke was vreede tusschen moeder ende kindt te behartigen ende dat daeruyt gheen ongunste van den coningh noch ondienst van ’t landt staet te verwachten, maer wel eer vordeel ende dienst van beyden, deurdien so nyet de volle versoeninge, tenmintste soverre de zaecke geschaepen is te sullen werden gebracht datten coningh tot haer onderhout haer jaerlijcx innecomen alhier sal laeten volghen, in welcken cas het ghemeene landt van gheen beswaernisse te vreesen heefft, die anderssints, de zaecke so blijvende staen ende zij nyet en hebbende behoorlijck onderhout, weesende tot noch toe aen d’ander zijde tot Brussel met 36.000 £ ter maent gesubsidieert, oock alhier zeer becommerlijcken geweygert offte gedeclineert zal connen werden. Ende dewijl voors. coninginne van de inclinatie van deese provintie om alvooren deur den ambassadeur Lier van de genegentheden van den coningh ende cardinael te verstaen tot dit versoeck, naerder bericht weesende, ‘tzelve geenssints geraeden vindt, maer veel liever soude hebben dat de heeren Staten haer versoeck moghten affslaen ende de zaecke laeten daer se is, omdat sij anderssints van de inclinatie van den coningh soude schijnen te diffideren ende te mistrouwen ende meede omdat zij de reedenen daertoe dienende nyet geerne bij geschriffte door yemanden soude sien deduceren, oock dezelve aen ymant buytenslandts volcomentlijcken soude connen bekent maecken ende als men wil gratificeren, dattet dan best is dat men hem doe volghen sijn vollen eysch ende sinnelijckheyt. Dat sij daeromme meede meenden datt dit versoeck als ’t leydt behoort te werden toegestaen, mits dat in de credentie offte instructie nyet en zal worden gestelt, daeruyt voor ’t landt eenige prejuditie soude mogen weesen te verwachten.

Die van Amsterdam verclaerden dat zij ’t versoeck ende de zaecke zelff wel reedelijck oordelden, maer de manniere van doen om ‘tzelve te obtineren dat zij die bedenckelijcken vonden om verscheyden reedenen, die beeter gedacht ende gewoghen als geseyt dienen te worden ende dat zij daeromme ’t versoeck soals ’t leydt nyet en conden goedvinden sonder daerop alvooren met haer principalen te communiceren, maer meenden beeter te weesen dat de coninginne een persoon uytte regeringe soude moghen werden geoffereert die Haer Ma.^t soude mogen gheeven sodanige instructie ende credentiebrieven als haer geraeden duncken soude om haer voorneemen bij den coning ende cardinael te obtineren, sonder dattet landt haer daermeede in het mintste soude bemoeijen; vreesden anders dat bij refuys Haer Ma.^t ende deesen Staet groote kleynachtinge soude worden aenghedaen, behalven dat ons oock de gunste van den coningh ende van den cardinael soude connen onttrecken, die ons in deese gelegentheyt van tijdt nyet en past te missen, hoe groot oock de meriten van de coninginne moghen sijn. Wouden haer effenwel tegens de conclusie, so de leeden anders verstonden, nyet formaliseren. Goude, Alckmaer, Hoorn, Edam ende Purmerende conformeerden haer met dit advijs, alle de andere leeden haer metten advijse van de heeren Edelen conformerende, is in dier voeghen geconcludeert ende verstaen dattet zelve voor resolutie vanweeghen deese provintie ter Generaliteyt sal werden innegebracht, ende daerbij geürgeert dat eenen vanweeghen deese provintie daertoe behoort te werden gebruyckt offte, so de provintiën als apparent is tot yemant anders sullen inclineren, dat sij dan sullen verclaeren dat men aen Haer Ma.^t zelve behoort te defereren omme uytten Staet te kiesen soodanighen persoon als zij haer zaecken best sal willen toevertrouwen.

6. Den heere Teresteyn rapporteerde datte coopluyden trafficquerende op Maroco ende metten neemen van de leste scheepen aldaer geïnteresseert geen contentement neemen mette resolutie, den 6^en augusti lestleeden genomen, zijn wel tevreeden een somme van 15.000 £ totte oncosten te verschieten, maer meenen dat bij de regeringe dezelve somme metten interesten haer behoort te werden vergoedt ende datte vordere oncosten gevonden souden connen werden uyt de geloste goederen tegens 12% rente, ende vorder commerciën ghaende van ende nae Maroco; dat zij buyten dit nyet gesint zijn haer mette zaecke vorder te bemoeijen, dan dat zeedert deese resolutie noch een schip, geheeten Erasmus, vanweegen Rotterdam nae Guinea ghaende, verongeluckt ende het volck in Barbarijen aengehaelt ende gevanckelijcken landwaert ingebracht waeren ende de geberchde goederen aengehaelt, daerover de vrouwen ende vrunden beneffens die van de voorheenen genomen scheepen so veelvoudige clachten hadden gedaen om remedie tot derzelver verlossinge, dat nyet wel langher opgehouden zal connen [werden], ende versocht daeromme, dewijl boven de gevangenen die in grooten getalle daer zijn ende ergher als van de Turcken getracteert werden, alreede over de 700.000 £ aen waeren ende coopmanschappen aldaer aengehaelt ende aengeslaeghen zijn, dat de zaecke in naerder deliberatie moght werden gebracht off men de geïnteresseerden coopluyden tot redemptie van sowel gevangenen ende so groote quantiteyt van goederen nyet eenigh naerder contentement soude connen doen.

Is nae omvraeghe goedtgevonden alvooren hierop te verstaen het advijs van voorghaende gecommitteerden, die in deesen mette gemelte coopluyden hebben gebesogneert om alsdan naerder inne te resolveren.

7. Daernae bij den heere Catz uytten naeme van de andere extraordinaris gecommitteerden uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde belanghende de resolutie bij deese vergaderinge aldaer ingebracht op ’t versoeck van de coninginne-moeder van Vranckrijck ende hoe datte andere provintiën haer daermeede hadden geconformeert, dan belanghende den persoon die men daertoe soude moghen voorslaen, dat alle de provintiën goedtgevonden hadden ‘tzelve te stellen ter discretie van de coninginne zelffs, die daerop gesondeert sijnde verclaert hadde dat zij den heer Knuyt alles ten besten toevertrouwde. Datten zelven dienvolgens bij Haer Ma.^t gecomen zijnde om haere beveelen te ontfanghen, Haer Ma.^t hem voor de handt nyet geraeden [ge]vonden hadde schrifftelijcke instructie te gheeven, maer alleenlijcken mondelijcken belast om voor den coningh ende cardinael te openen de hertelijcke genegentheyt die zij hadde omme haer metten coningh te versoenen, op sodanighen voet als Zijn Ma.^t selffs geraeden vinden soude, zelffs oock tevreeden zijnde aff te schaffen alle haer domestiquen dienaers die sij heefft, so den coningh ‘tzelve nodigh acht ende haer in alle stillicheyt te onthouden op sodanige plaetse in offte oock buyten ’t rijck als den coningh zelve zoude connen goedvinden, sonder haer mette regeringe offte zaecken van ’t rijck oyt meer te willen off sullen bemoeijen directelijcken off indirectelijcken, maer alleenlijcken om in de goede gratie van den coningh ende van ’t rijck aff te wachten ende aff te leeven den corten tijdt die Godt de Heere sal verleenen.

Dat hiermeede van de coninginne zijn affscheyt genomen hadde ende noch vanavondt van meeninge was te vertrecken, weesende de credentie ende instructie al voorheenen geprepareert ende gereedt gemaeckt, alleen spatie totte naem opengelaeten die men hiertoe soude willen imploiëren.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden ditzelve te houden voor een simpele notificatie ende dat men vorders de zaecke Gode beveelen ende een goede uytcompste verwachten soude. Amsterdam ende eenige andere leeden alleenlijcken daerbij moverende dat de credentie ende instructie alvooren eens behoorde te werden geleesen. Dan wier[de] in de conclusie geen mentie van gemaeckt.

8. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 25^e point van beschrijvinge om het placcaet van tolerantie van de goude ende silvere spetiën eyntelijcken eens te doen arresteren, zijn bij die occasie te vooren gebracht de contrarie consideratiën van de andere provintiën belanghende de tolerantie van de jacobus, het doen van den eedt van de comptabilen ende anderssints, ende is eyntelijcken verstaen ende geresolveert hetzelve placcaet effter te arresteren soals ’t leyt, met die intentie dat oock den jacobuspenning beneffens den rijder in gelijcken prijs zal worden getolereert ende den eedt bij alle comptabilen gedaen, ende dat voorts het nyet vorder slaen van de 28 sts. penning uyt het placcaet zal werden geroieert, mits datte generaels de stempels daervan sullen intrecken ende die van Overijsel daerbij beloven ende verseeckeringe doen dat gheen meerder sullen werden geslaeghen, ende dat dit alles voor resolutie ter Generaliteyt zal werden ingebracht.

9. Wierde bij de heeren van Amsterdam ende eenige andere leeden effter gemoveert datte instructie voor de gedeputeerden ter Generaliteyt geconcipieert, voorts soude mogen werden voltrocken. Dan is eygentlijcken geen conclusie op gevallen.

10. Den thresorier Volbergen remonstrerende dat Zijn Hoogh.^t noch 123.000 £ op ‘t jaer 1637 aen tractament ten affteren is ende dat hij, nyettegenstaende de assignatiën bij Committeerde Raden op ’t een en ’t ander quartier ende comptoir gedaen, geen raedt en weedt om betaelinge te becomen ende versoeckende daeromme dat bij andere weegen ‘tzelve moght werden voldaen ende in toecomende ordre gestelt dat sowel dit tractament als andere geaffecteerde penningen moghten werden betaelt. Meenden eenige leeden dat alsnoch die van ’t Noorderquartier souden behooren versocht te worden om uytte affterstallige negotiatiën deese somme te voldoen. Dan die van ons Quartier daertegens sustinerende datter van de genegotieerde penningen nyet overich noch ten besten was, is eyntelijcken geresolveert dattet zelve uyt middelen staende vergaderinge in te willigen sal moeten werden gevonden, mits datte heeren Committeerde Raden hierentussen meede sullen advijseren hoe ’t staet mette lest geconsenteerde negotiatie van ¦ 600.000 £ ende off dienaenghaende eenparich consent gedraegen ende furnissement gevolght is off nyet, om dan op alles naerder te letten.

11. Is in omvraeghe gebracht het 1^e point van beschrijvinge, sprekende van de resumptie ende ’t arresteren van ’t generael placcaet ende ordonnantiën, so generael als particulier, van de middelen comende in toecomende verpachtinge voor 12 off 6 maenden respective, daerinne alle leeden tevreeden waeren te consenteren opten ouden voet, behalven dat eenige meenden dat de zeep voor een geheel jaer soude connen werden verpacht, ende dat Delfft meende [dat] men behoorde de Fransse wijnasijnen à l’advenant de inlandse bierasijnen te beswaeren, ende datte heeren van Enckhuysen meenden dat men opte wijnen de eedt nyet behoorde te doen om geen mineedige luyden te maecken; dat den zeep in haer stadt bij redemptie ende nyet bij verpachtinge moght werden aengenomen, datte burgers van haer wijnen souden mogen composeren, doch geen tappers. Edam wilde meede den impost opte caese vastgestelt hebben, hoeveel den cooper ende vercooper respective daerinne souden hebben te betalen, sodat eyntelijcken geconcludeert is dattet placcaet ende ordonnantiën, so generael als particulier, gehouden worden voor geresumeert ende gearresteert opten voorghaenden voet. Dan belanghende ’t verpachten van de zeep voor een jaer, dat daerop alvooren sal worden gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden, ende belanghende den impost van de kaese, dat de leeden versocht werden de veranderinge daervan op papier te brenghen omme in den druck nae behooren gerecht te worden.

12. Zijn geleesen brieven van den ambassadeur Joachimi van den 27^en augusti uyt Engelant mentionnerende datte repressaliën van Sir Henley ende Polhil in surchéance waeren gebracht, doch nyet gerevoceert, ende dat daeromme dienstigh soude zijn alles bijgebracht te worden dat tot beslechtinge soude connen dienen. Ende dewijl Sir Johan Meldron effter beghint te vervolghen zijn actie om voor ’t stellen van de vierbaeckens op ’t Noordt- ende Suyd-Voorlandt van Goem bij de scheepen deeser landen tenmintsten met 1 penning per last hier te collecteren ende hem te behandighen, gerecognosceert te worden in plaetse dat hij volgens zijn vercreegen octroy van den coning 2 penningen per last soude mogen eysschen. Eenighe daerbeneffens oock meenende dat met een jaerlijcx subsidie hem van hier te furneren contentement soude connen neemen, versocht daeromme dat op deesen hem op ’t spoedighste naerder last moght werden toegeschreeven hoe hem dienaenghaende te draeghen ende wat antwoordt aen denzelven Meldron te gheeven, alsso buyten twijffel verscheyden ongenuchten oock uyt deese zaecke te verwachten staen, so dezelve nyet tijdelijcken met gemoede werdt tegengeghaen.

Hierop gedelibereert weesende is goedtgevonden voorgaende gedeputeerden op deese zaecken nochmael te versoecken om eens naerder te examineren de geleegentheeden van de saecken daeromme de repressaliën zijn verleent, alsmeede om te concipiëren zeecker advijs wat antwoordt deesen Sir Jan Meldron op zijn gepretendeerde baeckengelt soude connen werden toegevoeght ende van alles rapport te doen.

13. De burghermeesteren ende kerckmeesteren van Hem versoeckende om de sooberheyt van haer kerckemiddelen tot laste van ‘t landt herbout te worden, het spits van haeren toorn, nu den 20^en julii lestleeden deur den donder ende blijcxem affgeslaeghen ende verbrant, vermits dezelve een baecken in zee is ende oock het merck daerop de tonnen werden geleyt.

Is nae deliberatie goedtgevonden dit request te stellen in handen van de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier om te dienen van hunnen advijse in wat voegen buyten costen ende laste van ’t landt, deese supplianten sullen connen werden geryfft.

14. Is daernae in deliberatie geleyt het 14^e point van de beschrijvinge spreeckende van ’t consent in ’t redres van de verpondinge voor ‘t jaer 1638. Dan die van Amsterdam ‘tzelve restringerende aen de vrijheyt van de godtshuysen, Delfft, Goude ende verscheyden andere aen ’t voorigh affdoen van de doleantiën, Leyden mits daeraen cortende als in ’t verleeden jaer hen is vergunt, is nae deliberatie geen andere conclusie genomen conden werden dan datte resolutie opte verpondinge van ‘t jaer 1638 eens zal worden opgesocht ende geëxhibeert, ende dat voorts de heeren Committeerde Raeden sullen adviseren off de godthuysen tot voor ’t redres toe hebben betaelt offte nyet, om alsdan de saecke geresumeert te worden.

15. Die van Vianen meede weygerende het redres van de verpondinge te betaelen om verscheyden oude pretensen van dat nyet onder deese provintie souden behooren ende anderssints, is goedgevonden hierop eens te verstaen ’t advijs van Committeerde Raden wat eygentlijcken de intentie is van die van Vianen, off zij ’t redres alleen off simpelijcken de verpondinge tegenspreecken, ende wat practijcquen deesenaenghaende hier bevoorens onder haer zij geweest.

16. Den heere Catz proponeerde dat nyettegenstaende de contrarie resolutie van deese vergaderinge ende alle debvoiren bij haer aengewent mettet afftrecken van billetten, contrarie protestatiën deur den deurwaerder Hoeckgeest aen den omstanders gedaen, de andere provintiën mettet verpachten van ¼ part van de convoien ende licenten hadden voortgevaeren, onder die conditie nochtans dat so naemaels de generale verpachtinge van ’t heele middel soude moghen goedgevonden worden, den pachter datelijcken van zijnen pacht zal moeten affstandt doen sonder yet daertegens te pretenderen.

Is bij deese occasie in deliberatie gebracht het 2^e point van beschrijvinge spreeckende van ’t generael verpachten van ‘t heele middel van de convoien ende licenten, ende hoewel eenige weynige leeden daernae offte in ‘t 4^e part conden bewilligen, andere de reedenen pro et contra alvooren naerder geëxamineert wilden hebben, so worde ‘tzelve effenwel bij de heeren van Amsterdam ende Rotterdam voornaemelijcken ende de meeste andere leeden zeer qualijcken genomen ende verclaert dattet zelve nyet alleen een groote kleynachtinge was deese provintie aengedaen, maer dattet daerenboven is tegen de macht van de provintiën, die sonder eenparigh consent op een point in de petitie gedraegen nyet en connen eenige conclusie, veel min de executie doen, ende dat daeromme daervan reparatie zal moeten geschieden ende alles gebracht in zijn vorige staet, eer vorder in deesen sal connen werden getreeden, ende dat in omvraeghe behoort te worden gebracht wat men oordelt dat tegens deese onwaerdicheden ende tot conservatie van ’t respect van deese provintie ghedaen zal dienen te werden, doch is om de discrepante opiniën de zaecke opgehouden in resumptie.

17. Op het 3^e point van de nyeuw ingesteecken warmoeslanden meede mette verpondinge ende redres a l’advenant de oude te beswaeren om tegens malcanderen te connen mercken, waeren noch verscheyden leeden difficijl, meenende datte doleantiën behooren alvoren affgedaen [te] worden, andere conden nyet verstaen tot verpachtinge maer wel totte collecte, zodattet zelve meede om deese difficulteyten noch opgehouden heefft moeten worden in resumptie.

18. Noch zijn geleesen eenige particuliere requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

19. Den fiscael Kindschot binnenstaende verclaerde met permissie van deese vergaderinge dat zijn ampt verlaeten ende in dienst van de heeren van Delfft als haeren pensionaris begheeven heefft, versoeckt off de vergaderinge daer yet tegens heefft dat hij alsnu bij de heeren gecommitteerden van Delfft alhier sessie soude moghen neemen. Daerop hem bij den pensionaris Catz uytte naeme van de vergaderinge verclaert is neen, maer dat hij voor zijn voorgedaene getrouwe diensten wordt bedanckt ende toegestaen sessie te mogen neemen tot zijn belyeven ende heefft dienvolgens den eedt van getrouwicheden aen ’t landt, beneffens den burgermeester Schaegen van Alckmaer ghedaen. Ende is bij deese occasie in omvraege gebracht het 39^e point van beschrijvinge spreeckende van ’t surrogeren van een ander persoon in ’t fiscaelsampt ende van te resolveren off het Hollandts off Zelandts beurte is, ende soo ’t Zelants beurte is, off de domeynen van den Hollandt van ‘tzelve nyet en behooren te werden gesepareert; so Hollandts, wat persoon daertoe te committeren. Waerop gedelibereert zijnde verstaen is datte heeren van de Reeckeninge versocht sullen werden met assumptie van eenighe van de Provintialen Raede te advijseren wat zij oordeelen dat in deesen ten principale op ’t point zelve als bij provisie, dewijl ’t ampt vacant is, gedaen te worden om dan op alles naerder te resolveren.

20. Uytte Generaliteyt gerapporteert werdende datten ambassadeur van Vranckrijck te halff elff uuren aldaer audiëntie hebben soude, apparentelijcken om te notificeren de geboorte van een jonghen daulphijn in Vranckrijck, ende daerbij versocht wat antwoordt in sulcken cas aen denzelven te gheeven, is nae deliberatie verstaen dat men den ambassadeur vanweegen Zijn Ma.^t ende ’t rijck daermeede geluckwensschen zal, met aensegginge datten ons ten hooghsten lyeff ende aengenaem is ende dat men om ‘tzelve te bethoonen teeckenen van vreughde allomme in de provintiën bedrijven zal, in voegen als den 11^en october anno 1601 opte notificatie van de geboorte van den jegenwoordigen coningh geschiet is, daerop men hem zal informeren ende alsdan den ambassadeur van de forme ende den dagh naerder berichten zal.

Waermeede de gedeputeerden weeder bovenghaende ende onlangs daernae weeder teruggekeerende gerapporteert hebben, datten ambassadeur uyt last van den coningh genotificeert heefft dat Godt de heere hem bij zijn bruydt met een jonghen zoon geseegent hadde ende datten zelven gebooren was opten 5^en septembris te 10 uuren voor den middagh, versoeckende dat deesen Staet, tot wiens dienst hetzelve bij reflexie meede sal strecken, van gelijcken teyckenen van vreugde daerover wilde bethoonen, dat hem ambassadeur voor antwoordt gegeeven was de resolutie vooren verhaelt bij alle de andere provintiën geconformeert, daermeede denzelven weeder vertrocken was.

Sijn meede daerbij geëxhibeert de brieven bij den coningh zelffs op dit subject aen den Staet geschreeven van den 5^en septembris in St. Germain, notificerende de geluckighe geboorte van een jonghe zoon ende ‘tzelve aldereerst te hebben willen bekent maecken aen deesen Staet als zijn beste, lyeffste ende grootste vrunden, omme beneffens zijn rijck te participeren in de vreughde ende ’t geluck, dat Zijn Ma.^t hoopt dat beyde daeruyt in tijden ende wijlen hebben te verwachten.

Dan naerderhandt meede gesproocken weesende van den dagh opten welcken men allomme de teeckenen van vreughde soude moghen thonen, mitsgaders wat teeckenen ende hoe, is verstaen dat toecomende sondagh ‘tzelve allomme in deese provintie sal worden gedaen, in Den Haege met vieren ende clockeluyden ende anderssints, doch in de andere steeden met clockeluyden alleen.

Dan daeghs daeraen uytte Generaliteyt ingebracht weesende de resolutie om overal mede te vieren ende te blaeckeren, is ‘tzelve ongeraden gevonden ende bij de resolutie gepersisteert omdatte brieven nae Noordt-Holland all aff waeren ende daerbij goedtgevonden de provintiën te versoecken op een eenparigen voet te willen ghaen, doch so zij meede willen vieren in haere plaetsen daer ’t hoff gehouden wordt dat men daer nyet tegens heefft.

Dan de provintiën voor antwoordt geevende dat voor deesen geen eenparigen voet was gehouden, dat d’een minder d’ander meerder hadde geviert, is verstaen ende geresolveert yder bij zijn vrijheyt te laeten ende belangende deese provintie te persisteren bij resolutie.

21. De leverantiers, officiers ende matrosen gedient hebbende opte scheepen van den admirael Dorp ende aen cost- ende maentgelden noch 60.000 £ ten affteren weesende ende versoeckende betaelinge om nyet van haer crediteuren geruïneert te werden, is goedtgevonden de zaecke uyt te stellen totdat meerder middelen ingewillicht sullen zijn ende dat interim Committeerde Raden sullen adviseren wat van de gelegentheyt van deese zaecke is.

22. De heeren Committeerde Raden adviserende opte consideratie gemoveert op ‘t 1^e point van beschrijvinge, spreeckende van ’t verpachten van de middelen ende specialijcken van den impost van de zeep om dezelve voor een geheel jaer te verpachten, opte correctiën in de waeghe belanghende den caese, datten cooper op yder hondert lb 3½ sts. ende den vercooper 1½ stuyvers zal moeten betaelen, claer te stellen, mitsgaders om de Fransse wijnasijnen tegens de inlandse biersasijnen te egualeren met dattet aem inlandse sal betaelen 4-16-0 volgens de ordonnantie, ende het aem Fransse wijnasijn zes guldens, verclaeren ‘tzelve in dier voeghen nut ende dienstigh voor ’t landt te vinden.

Waerop dienvolgens gedelibereert weesende, is opte 2 eerste pointen bij Amsterdam alleen difficulteyt gemoveert omdat zij geen last hadden sonder speciael consent eenige veranderinge toe te staen, ende belanghende het derde waeren meest alle leeden difficijl, sustinerende dat daeruyt diversie van neeringe soude ontstaen ende oock datte Fransse asijnen hoogh genoch in convoien waeren beswaert.

Sodat eyntelijcken geresolveert is belanghende de verpachtinge van de zeep voor een geheel jaer, datte resolutie werdt uytgestelt totdat die van Amsterdam last sullen hebben becomen, doch dat ordonnantie van den impost opte waeghe raeckende de caese claer gestelt ende gerecht zal worden nae de resolutie. Dan belanghende de egualisatie van de wijnasijnen is verstaen een oude questie te weesen daer men noyt deur heefft connen comen ende datte zelve daerom opgehouden werdt tot naerder bedencken.

23. Op het 4^e point, waer te vinden de 200.000 £ totte 2 forten voor Breda te maecken geconsenteert, worde bij de heeren van Haerlem, Leyden, Amsterdam ende ons verclaert daertoe noyt consent gedraeghen te hebben ende dat daerom dit point te vroege opquam ende alvoren geresumeert behoort te worden om het eenparigh consent te becomen, dat eyntelijcken so meede geconcludeert is.

24. Op het 5^e point om ’t oirghelt ende hoorngelt met 1/3 te verhooghen in plaetse van ’t hoyghelt, verstonden meest alle leeden datte landen genoch beswaert waeren ende nyet meer conden lijden, waeromme geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

25. Op het 6^e point om de buyten-scheepsbieren meede ¼ à l’advenant de binnen-scheepsbieren, dat nu lest geconsenteert is, van 12 sts. tot 30 sts. de tonne te beswaeren, worde ‘tzelve bij Haerlem, Amsterdam, Rotterdam ende ons geheele Quartier so om de groote belastinge van de zee alsmeede om de diversie van de neeringe nae Vrieslandt ende elders geëxcuseert, sodat daeromme opgehouden is in resumptie.

26. Op het 7^e point van den 16^e penning, te trecken opte huyden ende vellen, oordelden de heeren van Leyden ende Amsterdam voornaemelijcken ende oock de meeste leeden dat schaedelijck weesen soude voor de inlandse draperijen ende neeringen daeraen dependerende, behalven datte inlandse huyden mettet sladoot ende anders genoch sijn beswaert ende geen verhooginge connen draeghen, ende belanghende de uytlandse dat nyet als in de convoien souden connen werden beswaert; datte provintiën in ’t gemeen soude raecken ende geen vordel dat importeren moght voor Hollandt alleen, jae dewijl het raeckt de commerciën, buyten twijffel schaede gheeven soude. Verscheyden andere sustinerende dattet point in besogne was gebracht ende dattet rapport daervan behoort te worden affgewacht, is verstaen de gedeputeerden aen te maenen om ‘tzelve besogne te willen voltrecken.

27. De gedeputeerden van de Zuyd- ende Noordhollandse synoden gehouden tot Alckmaer ende Delfft versoeckende dat toch eyntelijcken eens tegens de exorbitante stouticheeden der papisten soude moghen werden voorsien met executie van de placcaten ende verbot van incomen, oock ’t weygeren van pasporten, is verstaen dit versoeck te reserveren totdat het 15^e point van beschrijvinge daervan spreeckende in omvraeghe zal zijn gebracht ende dat hierentussen Committeerde Raden versocht worden te adviseren hoe ’t staet metten eedt van de officiers van ’t landt, belanghende de mainctenue ende executie van dit placcaet ende off bij alle officiers denzelven eedt is gepresteert.

28. D’zelve gedeputeerden versoeckende dat toch eyntelijcken eens de politijcquen ordonnantie moght werden geamplieert met eenige remediën meerder ende nyeuwe straffen ende cautelen in matrimoniale saecken, opvoeden van weeskinderen onder paepsche vooghden, prophanatie van sabbathen, hoererije, overspel ende andere crijtende sonden, is verstaen dat gelijcke remonstrantie voor desen in handen van ’t Hoff sijn gestelt om te dienen van advijs, ende datte zelve sullen werden gesondeert ‘tzelve eerstdaeghs inne te leeveren, omme alsdan op alles naerder gelet te mogen werden.

29. D’zelve om de groote necessiteyten van de gevluchte kercken ende predicanten in den Paltz ende Zweybrugghe, versoeckende dat effter een generale collecte over de geheele provintie ende steeden vandien soude mogen werden toegestaen, op sulcken manniere als yder in den zijnen soude mogen goedtvinden, verstonden verscheyden leeden dat dit een zeer becommerlijcke saecke is, datte meenichfuldige collecten in de steeden so voor de ordinaris armen als voor gevanghenen in Turckijen ende tot Duynkercken ende elders, soo publijcquelijcken als onder de handt gepleeght, ‘tzelve nyet toe en lieten, effenwel goedvindende daervan te refereren aen haer principalen om naerder last te becomen, is de zaecke tot dien eynde uytgestelt.

30. Vanweeghen Zijn Hoogheyt voorgedraeghen weesende datte weederhelffte in ’t millioen van de leegerlasten nootwendigh diende gefurneert, is bij de leeden eenparich geconsenteert datte quote van Hollandt daerinne sal werden gefurneert, mits datte scheepsvrachten daeruyt meede sullen moeten werden betaelt.

31. Dan op het vorder versoeck van Zijn Hoogheyt, ten eynde hem moght werden toegestaen tot versterckinge van de compagniën daervan vele sieck sijn ende verstorven, een racruyte te mogen doen van 2000 man ende dezelve te mogen repartiëren daer ’t meest noodigh weesen zal, vonden veel leeden bedenckelijcken dat men, ’t saeysoen meest verloopen sijnde, racruyten soude doen, meenden datter eer tijdt was om van affdancken te spreecken. In allen gevallen mosten alvooren daerover met haer principalen spreecken tot welcken eynde de zaecke uytgestelt is.

32. De heeren van Amsterdam gesommeert haer naerder verclaerende opte verpachtinge van de zeep, dat zij op ’t behaegen van haer principalen daerinne connen toestaen dat voor een geheel jaer dit middel soude werden verpacht om de slingermaenden voort te comen, is ‘tzelve dienvolgens gehouden voor gearresteert. Dan belanghende de grossiers, off die nyet anders als mette groote mate ende nyet bij ponden souden mogen vercoopen, mitsgaders wat voor grossiers te reeckenen ende te houden zijn, is goedgevonden daerop te verstaen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden, de pachters daerop alvoren bij haer zijnde gehoort.

33. De cruydeniers tot Amsterdam versoeckende continuatie van den impost van olye ende traen maer 250 £ ’s jaers importerende, zijn nae deliberatie de heeren commissarisen, gaende ter verpachtinge, geauthoriseert omme nyet alleen binnen deese stat maer oock binnen andere steeden daer ’t versocht wordt deese redemptie te mogen toestaen voor sodanigen meerderen somme als dezelve sullen connen bedinghen.

34. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 8^e point van beschrijvinge om eenen impost te vinden opte comptanten offte interesten à l’advenant de beswaernisse van de vaste goederen, verstonden meest alle leeden belanghende de comptanten onder particulieren, dattet zelve eensdeels nyet practicabel was omdat verduystert ende secreet gehouden connen worden ende nyets van geweeten dan als daer juyst proces om vallen moch, ende anderdeels datte zelve mette commerciën heen ende weer overgesonden werdende iterativelijcken in de convoien werden beswaert ende genoch te draeghen hebben, behalven datte vorder beswaernisse oorsaecke soude gheeven van minder incomsten van gelt, daerdeur oock de commerciën te meer souden werden verspart ende geïncommodeert. Ende belanghende de comptanten tot laste van ’t landt staende, soo onder rentebrieven als obligatiën, dat die nyet en connen worden beswaert met eenige imposten, alsso bij expresse clausulen in de brieven geïnfereert de rentheffers toegeseyt ende beloofft is vrijdom van alle belastinge. Ende so men tegens woordt ende beloffte ‘tzelve effter soude willen doen, dat daermeede het credijt t’eenemael zal comen te vervallen tot ruïne van den Staet ende daeromme geenssints geraeden is, ende is om deese difficulteyten van de leeden bij den raedtpensionaris Catz verclaert geen apparentie te weesen dat van dit middel yet zal weesen te verwachten.

35. Op het 9^e point spreeckende van ’t inwilligen van de naerder concepten tot beneficie van de goude ende zijde laeckenen, van den impost opte suyckeren ende sijropen ende andere delicate waeren, van den impost opte tabacquen, oordelden meest alle leden dezelve concepten nyet practicabel te weesen, sonders anders beschaefft ende geredresseert te zijn ende is daeromme goedgevonden deur eenige deputeerden dit versoeck naerder te doen examineren ende beschaeven, werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Dort, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn met 2 uytte Gecommitteerde Raeden.

36. Op het 10^e point van de verantwoordinge der vijff spetiën ende egualisatie van de middelen waeren de leeden alle toegeneeghen, ende is daeromme verstaen den Raedt van State hiertoe aen te maenen dat toch eyntelijcken eens een affcompste van magh werden gemaekt, ende dat oock den thresorier-generael sal werden ontbooden om eens te openen hoeverre de zaecke zij gebracht.

37. Is ghedaen nominatie ende voorslagh van commissarisen die daer sullen ghaen opte aenstaende verpachtinge, te weeten om te ghaen in ’t quartier van:

Dordrecht: Goude, Rotterdam

Haerlem: heer van der Mijl, Delfft

Delfft: heer van Mathenesse, Amsterdam

Amsterdam: Gorchem, Alckmaer

Goude: Briel, Hoorn

Gorchem: Leyden, Enckhuysen

Briel: Schiedam, Monnickedam

Alckmaer: Dort, met een van de Committeerde Raden van ‘t Quartier

Edam: Haerlem

38. De magistraet ende kerckenraedt van Wormer geassisteert mette gedeputeerden van den synode van Zuid-Hollandt ende classis van Haerlem te kennen geevende dat haer dorp omtrent een mijl langh weesende ende wel 5000 mensschen sterck, daervan ontrent de helffte toehoorders zijn ende ten mintsten 12 à 1800 mensschen de vergaderinge sterck zijnde, dat zij wel in de 700 huysen hebben, daer veeltijdts 2 à 3 familiën in één huys woonen, sulcx het voor een predicant nyet wel mogelijck en is de bedieninge ende huyszoeckingen aldaer nae behooren waer te neemen, jae, verscheyden predicanten omdat zij haer zelffs te zeer gematteert hadden, daervan groote zieckten, leempten ende veele oock de doot opte hals hebben gehaelt, versochten daeromme met een tweede predicant gegratificeert te worden ende datten zelven een tractament als andere dorpen jaerlijcx soude mogen werden toegevoeght, dat lichtelijcken gevonden zal connen werden uytte halve stuyvers van de rantsoenen van de verpachtinghe binnen haer plaetse vallende, bedraeghende ontrent de vijffduysent, tot noch toe bij den ontfanger Coolwijck genooten.

Hierop gedelibereert weesende, oordelden alle leeden dat dit een extraordinair exempel was ende dat nyet licht andere dorpen gevonden souden werden ‘tzelve grieff hebbende veel min ‘tzelve incomen van rantsoenen, ende dat daeromme dit versoeck haer behoort te werden toegestaen, in welcker voeghen oock geconcludeert is geworden, mits dattet zelve meede nyet getrocken soude moghen worden in consequentie.

39. Noch zijn geleesen eenige requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, andere die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

40. Mr. Johan Gans, pensionaris van Den Bosch, ten dienste van den Staet ende omme mett deese provintie te corresponderen tot deese commissie bij den heeren Committeerde Raden voor deesen versocht geweest zijnde ende hem daerinne tot noch toe eerlijcken hebbende gequeeten, meent dattet zelve zijn kinderen nyet behoort te obsteren dat zij van Hollansche ouders gebooren zijnde, voor Brabanders omdat zij binnen Den Bosch gebooren zijn souden gereeckent worden ende mitsdien gesecludeert van alle eeren, staten ende digniteyten aldaer, versocht daeromme dat aen de drye sonen alreede bij den secretaris Van der Wolff bij hem geprocreëert ende die noch vorders geprocreëert souden mogen worden geduurende haer beyder leeven restitutie nataliën, ende dat zij moghen worden gequalificeert, gehabiliteert ende bequaem verclaert om alle eeren, staeten ende digniteyten, zelffs van deese landen bij occasie te mogen becleeden ende daervan brieven in forma.

Waerop gedelibereert verstonden die van Amsterdam ende eenige andere leeden dattet zeer considerabel dewijl deese versoecken temet meer ende meer incruypen ende dat daerdeur buyten de provintie gebooren beeter van conditie gestelt worden als de ingeboornen zelve, weesende op plaetsen gequalificeert, daer deese maer op één zijn, om daerinne so los te treeden ende beeter dat men ’t excuseerde, wilden haer effenwel in reguarde van deesen supplianten, omdat daer eenig andere reedenen toe schijnen te dienen nyet formaliseren. Sodat eyntelijcken meede geconcludeert is dattet versoeck werde toegestaen sonder in consequentie getrocken te worden.

41. De heeren Committeerde Raden adviserende op ‘t 3^e articule van de ordonnantie van de zeep datte grossiers deurgaens in de ordonnantie mentie van wordt gemaeckt ende dewijl volgens de generale ordonnantie gheen grossier bij de cleyne mate vercoopen magh; dat oock ‘tzelve in de zeep nyet en behoorde te geschieden. Ende daerop gedelibereert zijnde verstonden verscheyden leeden daervan alvooren met haer principalen te moeten communiceren, waeromme de zaecke opgehouden is.

42. Op het 11^e point, wat te vinden uytte gorssen ende slijcken ende andere verpande goederen ende domeynen van ’t landt ende specialijcken uytte gorssen van der Dussen, meenden ende verstonden de meeste leeden, dewijl dit point gestelt is in handen van eenige gecommitteerden, die uyttet gunt bij de heeren van de Reeckeninge is overgeleevert souden instellen naerdere lijste van de goederen die zij oordelden dat tot dienste van ’t landt vercofft ende naerder gebeneficieert souden connen worden, dat dit besogne alvooren dient voltrocken ende daervan rapport gedaen, in welcker voegen oock geconcludeert is geworden.

43. Op het 12^e point van ’t opleggelt van de graenen, booter buytensduyns, pick ende teer, worde verstaen dat het opleggelt in naerder besogne gebracht ende dattet zelve alvoren most werden voltrocken, ende opte boter buytensduyns dattet zelffde wacht nae de egualisatie van de middelen, ende belanghende ’t pick ende teer dattet zelve is uytgestelt totdatten prijs courant geëxhibeert soude zijn ende d’zelve nu becomen weesende, datte leeden versocht worden ‘tzelve besogne meede te voltrecken ende daervan rapport te doen.

44. Op het 13^e point om eenen impost te vinden opte politijcque ende militaire ampten tot vendrichs incluys, meenden verscheyden leeden, onder andere die van der Goude, Alckmaer, Edam ende Monnickedam, dattet nyet importeren soude behalven dat oock onreedelijck was datte lasten van de oorloge op eenige weynige souden werden geschooven, weesende oock bedenckelijck off daerdoor tot meerder vuijlicheeden geen occasie soude werden gegheeven. Andere weederomme van anderen advijse weesende dat merckelijck proffijt uyt te verwachten stonden, is om deese discrepantie geen conclusie inne genomen connen worden.

45. Op ’t gemoveerde van Amsterdam off den pachter van de verhooginge van ’t gemael anno 1636 met recht heefft te eysschen de verhooginge van ‘t meel in den peyl bevonden, waeren de leeden van contrarie consideratiën yder hem refererende tottet 3^e articule van de ordonnantie, dewelcke alsso nyet bij der handt was, is goedgevonden daerop te verstaen ’t advijs van heeren Committeerden Raeden.

46. Noch zijn voor geweest eenige particuliere zaecken die mede aen advijs gestelt zijn ende naerder sullen dienen.

47. Op ’t versoeck van die van de Walssche kercke tot Heusden om een predicant te hebben, is ‘tzelve henluyden geaccordeert ende verstaen dat daertoe gebruyckt zal worden eenen Mareschal, predicant voor deesen tot Limburch gestaen hebbende, die jaerlijcx bij den Raedt van State met 250 £ ’s jaers gesecondeert werdende, datten zelven noch daerbeneffens uyttet comptoir van Coolwijck met een somme van gelijcke 250 £ sal werden geassisteert ende dat hem ‘tzelve jaerlijcx tot tractament zal werden toegevoeght.

48. Is gedaen lecture van de resolutiën zedert den 24^en julii totten 6^en augusti ende voorts zedert den 8^en septembris totten 18^en genomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert, ende daerbij verstaen dat volgens dezelve de heeren Committeerde Raden alsnu versocht sullen worden openinge te doen wat leeden in de leste negotiatie van 600.000 £ consent hebben gedraegen ende wie nyet, om alles te brengen tot eenparicheyt, ende dat voorts meede den Raedt van State zal worden versocht openinge te willen doen metten aldereersten hoe ’t mette egualisatie van de middelen over de provintiën staet om die zaecke eyntelijcken eens in train te brengen.

49. Is vanweegen Zijn Hoogh.^t genotificeert bij hem uyt geïntercipieerde brieven verstaen te weesen datten viant voor heefft zeecker importante plaetse van den Staet, deurgaens met cleyne macht beset, te veroveren ende nae behooren te doen fortificeren, tot groot interest ende nadeel van den Staet, ende dattet noodigh is dat sulcx voorgecomen werde, maer dattet zelve nyet en can werden gedaen als met fortificeren nae den eysch, ‘twelck tenmintsten costen soude 300.000 £ ende soude daerenboven het leeger om het maecken van deese fortificatiën te favoriseren noch 2 maenden langh in ’t velt moeten zijn, dat oock tenmintsten 200.000 £ meer costen soude. Waerop gedelibereert zijnde watte leeden goedtvonden daerinne gedaen te worden, verclaerden de meeste daervan te moeten refereren, doch vonden interim goedt door eenige weynighe eens te doen examineren off met dienst van ’t landt openinge aen alle de leeden soude connen werden gedaen, wat plaetse dattet is om in sulcken cas met meerder kennisse van gecommuniceert te worden, in welcker voegen oock geconcludeert is, werdende hiertoe versocht een van de heeren Edelen, Dort, Amsterdam ende Alckmaer.

50. Is meede vanweegen Zijn Hoogheyt voorgedraeghen dewijl deur den ambassadeur van Vranckrijck de notificatie van den gebooren dolphijn ende zelffs meede bij brieven van den coningh so vrundtelijcken is gedaen, ende de vreughdeteyckenen alhier daerop gevolght, dat mettet respect van Zijn Ma.^t wel overeencomen soude dat bij een extraordinaris ambassade derwaertaen te committeren de congratulatiën daerover vanwegen deesen Staet aen den coningh ende de principale grooten van ’t rijck nae behooren soude mogen werden gedaen, ende dat daeromme in deliberatie werdt gebracht wat de leeden dienthalven sullen geraden vinden, waerop bij verre de meeste verstaen werdende datte extraordinair ambassaden te costelijck waeren ende dat daerom den ordinaris ambassadeur ‘tzelve soude moghen werden aenbevolen als anno 1601 is geschiet, temeer dewijl de notificatie van Vranckrijck mede deur een ordinaris ambassadeur is gedaen. Is in dier voeghen meede geconcludeert geworden.

51. De heeren Committeerde Raden binnenstaende claeghen uyttermaeten zeer over de schaersheyt van penningen, zegghen dat deur de schaersheyt ende verminderen van de middelen met inundatiën ende doleantiën ende door het excessijff groot cort dat oopen ende onbetaelt blijfft staen, de zaecke so verre gecomen is dattet comptoir van Mierop nootsaeckelijcken om de renten ende interessen te betaelen voortaen sal moeten werden gesubsidieert; dat het comptoir van Dordrecht alreede subsidie genooten heefft ende noch vorder zal moeten hebben; dat Delfft nyet één affecteerde compagnie langher betaelen can; dat Leyden meede eyscht een subsidie van 70.000 £; dat Goude, Rotterdam, Gorchem een groote somme yder ten affteren comen, alsmeede de volgende steeden van minder consideratiën. Belanghende ’t Noorderquartier dat zij van de gestalte der comptoiren nyet en wisten, maer wel datter geen meer gelt vandaen compt ende dat men haer alleen mette scheenen tegens het vier laet sitten, ende alleen doet worstelen tegens de meenichfuldighe lasten ende clachten die so excessive ende bloedigh zijn dat zij haer noch in haer huysen noch op straet noch elders rust laeten, daervan dat oock de miseriën met geen goede ooghen langer aen te sien zijn ende de remediën nyet langer connen uytgestelt worden sonder apparente confusie van den Staet.

Weesende al de sergeanten-maiors van de frontiersteden die de sleutels in handen hebben, ende alle militaire officieren die jaerlijcxe tractamenten trecken tot een zeer groot getall, 3, 4 Ã 5 jaeren ten affteren sonder een penning genoten te hebben,

Blijvende dan noch openstaen de betaelinge van de vivres van de frontieren, van de ambassadeurs van den Staet, de defroiementen, boodeloonen, huysluyden gearbeyt hebbende voor Breda, turff ende caerssen, voor de corps de guarden ende wachthuysen van de frontieren, van de vierwerckers, canoniers, gasthuys-oncosten ende ontalrijcke lasten meer, bedraeghende alleen deese noottelijcke betaelinge ontrent de 3 millioenen, versoeckende dat tot alles prompte ordre van betaelinge moght werden gestelt, off verclaeren datte confusie den Staet onverwacht overvallen moet, te meer dewijl jaerlijcx een somme van 7 millioenen ten affteren comende daer helder noch penningen toe verschafft wordt ende mitsdien het verderff ende ruïne van den Staet nootsaeckelijcken op moet volghen.

Hierop gedelibereert zijnde ende is nyet dan generale resolutie op gevallen dat men in ’ t consenteren van nyeuwe middelen met meerder vigeur most ghaen; dat de commissiën totte besognes de leeden in handen gestelt soude werden om affgedaen te werden; dat men de oude middelen nae behooren soude moeten beneficiëren; dat men de egualisatie over de provintiën behoort te bevorderen ende voornaemelijcken dat de lasten vermindert ende tegens ’t innecomen eenigermaten geproportionneert, ende vorders alle corruptiën ende vuylicheeden onder de monsteringe ende servitiegelden ende anderssints in swangh ghaende, datte resolutie daervan geëxtendeert ende naerder geresumeert sal worden.

52. Op het 28^e point om het zout te brenghen tot dispositie van den Staet als in andere rijcken met groot vordel geschiet, conden de meeste leeden ‘tzelve geenssints geraeden off in deese landen practicabel vinden, sodat geen conclusie inne heefft connen vallen.

53. Op het 29^e point om yet ten dienste van den lande te vinden uytte goederen van den overleeden persone, nae datte zelve in den 200^en penning gegoedt zijn, verstonden meede meeste leeden als ymant sterfft met kinderen dat die genochsaem bedroefft ende mette oncosten van den sterffhuyse belast zijn al en beswaert men se nyet meer, ende sonder kinderen stervende dat alsdan metten 20^en penning van de successiën nyet dan al te hoogh zijn gegraveert ende daeromme van dit middel nyet en is te verwachten. Dan worden alleenlijcken bij Haerlem ende Alckmaer voorslagh gedaen off men nyet om de comptanten à l’advenant de vaste goederen te beswaeren, de luyden die sonder comptanten ende brieven naelaetende haere goederen meede met een 20^en penning soude beswaeren, ‘twelck de leeden in bedencken is gegheeven om naemaels op te letten.

54. Op het 30^e point om de oude middelen te beneficiëren opten voet als binnen Groningen geschiet mettet doen van den eedt ende anderssints, worde ‘tzelve in deese provintie, daer sooveele steeden sijn van contrarie interessen ende sowel duysenden van mensschen, nyet practicabel geoordelt ende daerom geëxcuseert sodat geen resolutie op is gevallen.

55. De generaels van de Munte openende haer naerder consideratie op ’t placcaet van de tolerantie van den gelde ende specialijcken van den ducaton ende patacon tegens 3-3-0 ende 2-10-0 sts. mitsgaders van den jacobus tegens 12 £, verclaeren so de hoope is om deese tolerantie maer voor een cleyne tijdt toe te staen ende dan alles weder op zijn oude valeur als anno 1622 is geschiet, dat in sulcken cas geen grieff in de zaecke is, maer so buyten hoope deese provisionele tolerantie een vaste ploy souden neemen sonder daerinne te connen veranderen, datt dan de tolerantie van deese penningen tegens gemelte sommen ten hooghsten schadelijck weesen soude ende dat daerdoor diversie van maalen ende van eygen goede spetiën stilstandt van de inlandse munten, die daerdoor oock genootsaeckt sal worden om den prijs van de munte te verminderen ende penningen van slechter alloy off gewichte te slaen, behalven dat oock door den jacobus telckens de steygeringe van de gelde zal worden veroorsaeckt, dat daerom beeter weesen soude den jacobuspenning glad aff te billonneren ende de silverpenning nyet hoogher te tolereren als tegens 3-0-0 ende 2-7-0 respective. Waerop gedelibereert zijnde waeren verscheyden leeden die deese zaecke zeer wel apprehendeerden in goede reedenen gefondeert te sijn ende waeren wel tevreeden dat ter Generaliteyt de zaecke daernae moght werden beleyt soo ‘tzelve met gemoede conde geschieden, so nyet conden nyet oordelen datte publicatie van ’t placcaet langer cost werden uytgestelt, maer meenden dat met allen ijver een uytcompste van de zaecke behoort te werden gemaeckt ende so de provintiën traineren, tenmintsten binnen deese provintie alleen, in welcker voegen oock eyntelijcken geconcludeert is geworden.

56. De directeurs van de custscheepen tot Enckhuysen bij Staten-Generael gelast weesende zeeckere penningen geprocedeert van een opgesonden prijse bij capiteyn Colen van Hoorn te furneren onder handen van den ontfanger-generael Doublet, verstonden dattet zelve tegens de stijl ende practijcque is tot noch toe bij de Admiraliteyten gepractiseert, yder de proffijten van de opgesonden prinssen in elcx bedrijff applicerende tot lasten aldaer vervallen, versoeckende datte zaecke alhier meede so verstaen ende haer de handt gebooden moght werden ter Generaliteyt dattet aldaer meede in dier voegen werde opgenomen. Waerop gedelibereert zijnde is goedgevonden alvooren uyt onse gedeputeerden ter Generaliteyt te verstaen wat ontrent deese zaecke boven gepasseert is om naemaels op gelet te mogen werden.

57. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 15^e point spreeckende van ordre te stellen tegens de paepsche stouticheeden allomme in ’t landt gepleeght, waeren eenige leeden daerop noch nyet gereet, meenden dat alvooren ’t advijs van ’t Hoff behoort affgewacht te worden opte vordere remonstrantiën van de synoden om op d’een ende ’t ander teffens gedisponeert te mogen werden. Dan ‘t meerendeel verstaende dat men ’t een voor ende ’t ander nae zal doen ende op het 1^a advijs resolveren terwijl men ’t andere affwacht, is in dier voeghen meede geconcludeeret geworden ende zijn teffens Committeerde Raden aengemaent om mette eerste gelegentheyt openinghe te doen, wat officieren den eedt hebben gedaen off nyet, om daerop meede gelet te mogen werden.

58. Op het 16^e point om Zelant te disponeren tottet consent in ’t last- ende veylgelt worde goedtgevonden aff te wachten de debvoiren die Zijn Hoogheyt aen Zelant zal connen doen ende so daer nyet op en volght dat alsdan op andere expediënten tot verzeeckeringe van de zee zal moeten werden gedaght.

59. Belanghende het 17^e point spreeckende van de continuatie off discontinuatie van de directie opte custscheepen, mitsgaeders om te consenteren in ’t derde part van de 644.000 £, weesende de quote van Hollant tot betaelinge van de custscheepen geeyscht, meenden de heeren Edelen, Rotterdam, Alckmaer ende eenige andere dat men de nyeuwe ordre affschaffen ende alles weeder brenghen soude aen de Admiraliteyten ende die nae behooren van penningen voorsien, die sowel als de directeurs alles ten besten souden connen versorghen, ende oock anders geen werck hebben. Haerlem, Amsterdam ende de meeste leeden van ons Quartier meenden dat men noch voor eenige maenden de directie soude behooren te continueren, mits datte scheepen in de respective quartieren souden moeten invallen, daeraen de zaecken precijs bindende, ende belanghende de negotiatie van ’t leste derde part worde meede bij de meeste leeden toegestaen, hoewel daerbij geseyt dat in toecomende de zaecke met consenten soude moeten werden geholpen, te vinden tot laste van de scheepen so men best can ende dattet negotiëren eens ophouden most. Doch is om deese discrepantie geen andere conclusie genoomen connen worden dan datte zaecke soude werden geresumeert ende dat interim voorghaende resolutie van datte scheepen in de respective quartieren sullen invallen ter Generaliteyt sal werden ingebracht ende deurgedrongen is ’t doenlijcken. So nyet dat alsdan naerder resolutie inne zal werden genomen, werde hiertoe extraordinarie gecommitteert een van de heeren van Haerlem, Leyden, Rotterdam ende Alckmaer.

60. Noch zijn geleesen verscheyden particuliere requesten ende versoecken daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet noodigh omme notitie van gehouden te werden.

61. De heeren Committeerde Raden notificerende dat in de leste negotiatie van 600.000 £ bij alle leeden absoluyt consent gedraegen is, uytgeseyt dat Alckmaer verclaert heefft een gedeelte van haer quote te sullen moeten ghaen totte zaecken van de zee, ende dat Hoorn verclaert de geheele somme daertoe van doen te hebben, daertegens dat Rotterdam weeder verclaert heefft in de negotiatie te consenteren, mits dat de leeden van ’t Noorderquartier haer penningen precijse meede sullen te berde brenghen ende anders nyet, versoeckende dat die strijdicheyt weghgenomen moght werden, verthonende teffens dat die van ’t Noorderquartier aen de genegotieerde penningen zeedert anno 1636 noch 1.240.297 £ ten affteren waeren. Hierop gedelibereert zijnde zijn verscheyden disputen op gevallen ende is bij die van ’t Noorderquartier verclaert datte calculatie qualijcken gemaeckt ende onmogelijcken is dat so grooten somme van 1.240.000 £ bij ’t Quartier ten affteren soude zijn, versoeckende daeromme copije van dezelve lijste om de aenwijsinge daervan te connen doen, allegerende ondertussen dat op veel posten geen consent gedraeghen, andere in ’t leeger betaelt ende opte lijste vergheeven waeren, andere noch te verwachten stonden ende hoewel deesen affgetogen noch een groot cort soude blijven, dattet zelve totte Admiraliteyten is geïmploieert geweest, mits het defect van ’t gelt deur de affectatie ontstaen, daerinne zij nyet connen oordelen qualijcken gedaen te hebben omdatte noot sulcx heefft geëxtorqueert ende specialijcken meede omdat bij haer in de affectatie op geen anderen voet geconsenteert was dan mits datte Admiraliteyten in sulcken cas van elders met penningen souden moeten worden voorsien, ‘tzelve nyet geschiedende datte noot hemzelven de wegh wees.

Die van ’t Zuyderquartier aen d’ander zijde meenden dat men haer groot ongelijck deede haer alleen de lasten doende draeghen ende selffs van de penningen daertoe specialijcken geconsenteert dispenserende, dat zij verstonden in nyemants maght te zijn; hadde yemant gebreck, dat sulcx van de vergaderinge most werden versocht ende nyemant hemzelffs moght rechten, offte dan anderssints andere ‘tzelve exempel volghende nyet dan de meeste confusie daeruyt soude weesen te verwachten. Dat daerom de heeren van 't Noorderquartier haer consent suyver behooren te draeghen ende nyet alleen de affterstallige negotiatiën maer oock de jegenwoordige quote in de 600.000 £ aen Committeerde Raden furneren. De saecke over ende weeder geventileert zijnde is eyntelijcken geresolveert datte heeren Committeerde Raden om de leeden nyet te disabuseren de overgeleeverde staet van de restanten van ’t Noorderquartier met de resolutiën sullen verifiëren ende alsdan effter overleeveren mette defecten van ’t Zuyderquartier om op ’t een ende ‘t ander teffens naerder gedisponeert te worden.

62. Den procureurs van Leyden is op haer versoeck toegestaen den pacht van de ongefondeerde processen te mogen hebben bij redemptie voor den tijdt van 2 jaeren als voor deesen, alles in conformité van ’t advijs van de heeren Committeerde Raeden.

63. De heeren Committeerde Raden versoeckende hoe haer in toecomende te draeghen belanghende de betalinge van de wagens, gasthuyscosten ende servitiën van de stadt Bommel, voor deesen bij Hollandt betaelt, de penningen soo schaers omme comende, is nae deliberatie verstaen datte zelve Committeerde Raden de betaelinge sullen ophouden totdat het besogne op ’t stuck van de servitiegelden ingestelt voltrocken ende daervan rapport gedaen ende naerder in zal zijn geresolveert.

64. Belanghende de versochte 300.000 £ tot fortificatie van zeeckere secrete plaetse bij den viant voorgenomen te doen, is goedgevonden dat deur eenige gedeputeerden daervan alvoren met Zijn Hoogh.^t zal worden gecommuniceert ende denzelven teffens tegemoedt gevoert de consideratiën die verscheyden leeden op dat subject zijn hebbende.

65. Op het 18^e point van beschrijvinge om de cruyssers weeder in zee te helpen ende ordre te stellen tot derzelver betalinge, meenden verscheyden leeden dat men een cleyn lastgelt opte scheepen van deese provintie soude mogen stellen om daeruyt de betaelinge voor dezelve te vinden, dat andere weeder nyet tolerabel oordelden, ten waere men de heele commerciën in ende nae Zeelandt wilde diverteren. Andere leeden andere consideratieën hebbende, is eyntelijcken bij meest alle leeden goedgevonden dat met ernst de heele zaecke van der zee bij der handt genoomen sal worden om eens te weeten ende vast ende zeecker te stellen in wat voeghen den admirael een geheel jaer deur opte cust zal connen werden gehouden ende dat onder ‘tzelve meede zal werden gelet op dit subject hoe men de cruyssers best in zee zal connen brenghen ende over de betalinge van haer verdiende premiën contentement doen. Werdende verstaen dattet zelve alvoren in de vergaderinge in ’t gros zal worden verhandelt ende naemael is ’t noot deur eenige particulieren leeden naerder beschaefft.

66. Jan Christoffel van den Berch, geweesen stadhouder in Moraviën, zeeckere nyeuwe inventiën bedacht hebbende om met cleyn behulp swaere lasten omhoogh ende omlaegh langhs ende dwers te beweegen waer men yet hebben wil, ende teffens meede om schuyten ende andere lasten met gemack over de overtoomen ende andere windassen te brenghen, versoeckende daervan octroy voor een tijdt van 30 jaeren, worde bij eenige leeden daeruyt copije versocht ende de zaecke hierentusschen opgehouden.

67. Het groote stuck van de zee bij der handt genomen ende in omvraege gebracht zijnde hoe de zaecken van de zee in toecomende te maniëren ende best te verzeekeren, meenden de heeren Edelen dat men het lastgelt alleen soude mogen inwilligen ende ‘tzelve door de ontfangers van de steeden daertoe te stellen souden doen collecteren, dat daerop bij Committeerde Raden soude mogen werden ordonnantiën gegeeven tot betaelinge van de lasten, mits datte administratie daervan soude blijven aen de Collegiën ter Admiraliteyt. Die van Dordrecht meenden dat men de nieuwe directie opte custscheepen beraempt soude doen continueren ende daertoe middelen van precijse betaelinge verschaffen, te vinden uyttet last- ende veylgelt soo ‘tzelve deur tusschenspreecken van Zijn Hoogh.^t zal connen werden beraempt. Haerlem wilde de deliberatie op deesen uytgestelt hebben totte toecomende weecke om interim de retroacten eens nae te sien ende met kennisse van zaecken inne te mogen disponeren. Die van Amsterdam meenden men soude een Westersche directie mogen aenstellen gelijck alreede op Oosten ende Noorweegen is geschiet, ende datte oncosten daertoe tot laste van deese provintie sullen werden gevonden opten besten voet, mits datte provintiën à l’advenant lasten te landen daertegens souden aenneemen. Alckmaer meende men soude de directie affschaffen ende alles weeder brenghen opten ouden voet aen de Admiraliteyten die toch anders geen wercken hadden ende dat men dezelve met behoorlijcke middelen soude besorghen om den Staet dienst te connen doen ende haer nae behooren te connen quyten, weesende ’t mancquement van sulcx alleen de oorsaecke datte zelve in discredijt zijn geraeckt ende dat men telckens tot nyeuwe voorslaegen ende ordren, die veel disputen sijn subject geweest, is vervallen. Wij verclaerden nyet vreemt te weesen so men ’t last- ende veylghelt eens moght resumeren ende nae behooren modereren omme alsso binnen Hollandt alleen gepractiseert te worden, onder sodanigen directie als naerder soude connen werden beraempt, oordelende dat in sulcken cas oock middelen souden connen gevonden worden om die van Zelandt tot devotie te brenghen.

68. Belanghende de cruyssers off Nyeuwe Geuzen, om dezelve in zee te brenghen ende middelen beraemen tot betaelinge van derzelver verdiende ende noch te verdienen premiën, verstonden meest alle leeden dattet zelve uyttet last- ende veylgelt meede gevonden soude moeten werden.

69. Ende noopende de ordre die men bij provisie soude moghen stellen om de custscheepen uytter zee in te vallen, van maentgelden, vivres, touw, taeckel, angkers, touwen ende munitie nae behooren weeder te voorsien, calffaten ende te repareren, meenden verscheyden leeden dat men bij de directie behoort te continueren ende tot vervallinge van de aengetooghen lasten consenteren in de negotie van ’t leste derde part in de 644.000 [£], weesende de quote van deese provintie totte custscheepen geëyscht, doch andere waeren hierop noch nyet gelast.

70. Eyntelijcken belanghende ’t invallen van de custscheepen uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde dat van daer brieven aen den admirael zijn geschreeven om dezelve in ’t Goereedse Gadt te doen invallen, ende belanghende de debvoiren ter contrariën gedaen om haer mette resolutie van Hollandt te conformeren, dat wel oordelen d’zelve pregnant ende considerabel te weesen, maer sonder alvoren met Zijn Hoogh.^t daerover te communiceren nyet en connen veranderen, is in deliberatie geleyt wat deesenaenghaende te doen. Daerop eenige meenden dat men ’t advijs van Zijn Hoogh.^t soude mogen affwachten, andere sustinerende dat te veel tijdts daermeede verloopen soude, ende dewijl Sijn Hoogh.^t voor deesen ‘tzelve alsso verstaen heefft dat men ‘tzelve, mitsgaders de resolutie daerop gevolght den admirael soude mogen aenschrijven met last om tenmintsten de Hollandsche scheepen in de respective quartieren te doen invallen. Dan eenige leeden op alle de voor verhaelde pointen noch nyet gereet zijnde is goetgevonden d’zelve uyt te stellen totte aenstaende weecke om alsdan geresumeert te worden.

71. Noch zijn voorgeweest verscheyden particuliere versoecken daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

72. Is meede uytte Generaliteyt gerapporteert dat bij alle provintiën het placcaet van de tolerantie opte goude ende silvere spetiën, uytgeseyt bij Zelant op ’t behaegen ende Overijsel, die noch ongereet waeren, off dat dien nyettegenstaende ‘tzelve geconcludeert ende voor gearresteert is gehouden geworden, met dien verstande dat 8 daegen zal werden opgehouden om geduurende dien tijdt haer consideratiën naerder inne te brenghen off dat men de zaecke zijn voortgangh zal doen nemen.

73. De heer van Noordwijck rapporterende uytte Generaliteyt dat alle de zes provintiën opte extraordinaire ambassade nae Vranckrijck te doen tot gratulatie van den jonghen dolphijn geneegen ende eens waeren, uytgeseyt deese provintie die singulier was, dan dat zij effenwel verclaert hadden so de heeren Staten van Hollandt daerbij persisteerden dat zij haer nyet en wilden overdringhen, maer deur in sulcken cas den ordinaris ambassadeur sulcx souden belasten. Dese zaecke tot dien eynde geresumeert weesende, worde alleen bij de heeren Edelen, Dort, Rotterdam ende Schiedam daerinne geconsenteert, d’andere leeden persisteerden dat sulcx best ende sonder costen, sonder jalousie selffs op ’t exempel van Vranckrijck ten meesten dienste van den lande bij den ordinair ambassadeur conde werden gedaen, die anders aldaer genochsaem vergeeffs weesen soude als men hem zulcke zaecken nyet en soude toebetrouwen, in welcker voeghen oock eyntelijcken geconcludeert ende federativelijcken geresolveert is om ‘tzelve effter bovengebracht ende naerder ter intentie van deese vergaderinge aldaer gedirigeert te worden.

74. Samuel Heucherius, verdreeven predicant ende zeer geleert persoon om de duystere plaetsen in de schriffture te verclaeren ende daerinne tot Leyden goeden dienst doende ende bij de professoren ende predicanten gerecommandeert, is effter toegestaen tot zijn behoeff ende onderhout te mogen trecken ende genyeten tot laste van ’t landt ende dat voor de leste mael een somme van 400 £.

75. Op het 19^e point spreeckende van ’t consent in 125.000 £ tot verdiepinge van de Neederrhijn ende IJsel, verstonden verscheyden leeden, gehoort hebbende ’t rapport van de gedeputeerden van deese provintie op dat subject haer geïnformeert hebbende, dat sulcx voor deese provintie ende omme ’t overcomen van den viant te verhinderen ten hooghsten noodigh was, conden daeromme daerinne consenteren, mits datte onnoodige cribben in de riviere, die sulcx zeer veroorzaecken, souden werden affgeschafft. Alleen lijcken de heeren van Dordrecht eenige consideratiën hebbende opte lenghte ende hooghte van de nyeu te slaene hooffden ende off daerdeur wel meerder interest voor de Mase ende Wael soude mogen worden gecauseert ende daerop alvooren noch willende verstaen de consideratiën van haer principalen, is goedgevonden tot dien eynde de bestecken daerop gemaeckt dezelve heeren in handen te stellen ende de zaecke noch eenige daeghen op te houden.

76. Op het 20^e point spreeckende van ’t furnissement van een millioen aen gelt om daermeede te betaelen de troepes van den Staet affgeweesen ende opte Fransse penningen geassigneert, is nae deliberatie verstaen dat alvooren een pertinente lijste ende specificatie bij den heeren Committeerde Raden zal worden overgeleevert, hoeveel dat yder capiteyn ende colonel hoofft voor hoofft, afgetrocken de betaelinge so hier als in ’t Noorderquartier gedaen, noch deughdelijcken is compterende omme ‘tzelve gesien alsdan ordre tot betaelinge gestelt te moghen werden.

77. Die van Westwoude is op haer versoeck tot vervallinge van de oncosten van haer raedhuys ende armehuys toegestaen continuatie van de 12 sts. op yder tonne tappersbieren aldaer geconsumeert werdende, alles voor den tijdt van 6 jaeren als voor deesen.

78. Noch zijn voorgeweest een goede quantiteyt requesten van kleynen gewighte daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

79. De gedeputeerden gebesogneert hebbende op het pick ende teer rapport doende, verclaeren de prijs courant gesien ende nae advenant denzelven den impost geproportionneert te hebben volgens het concept bij haer daervan overgeleevert, bij ‘twelcke oock seecker remedie is beraempt op wat voet den peyl sal connen werden gedooght. Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden datte leeden copije van dit concept zal worden gegeeven om daerop te becomen naerder last.

80. Van ’t opbreecken van ’t leeger bij d’een ende d’ander van de leeden mentie gemaeckt weesende ende van oudts gewoonte zijnde dat men de compagniën noch te velde monstert om voor ’t landt nae behooren te menageren, is daerop omvraege gedaen ende nae deliberatie mede verstaen de heeren Committeerde Raden te authoriseren om deese monsteringe aen Zijn Hoogh.^t ten besten te recommanderen.

81. Ende belanghende de gevangenen bij de ongeleegentheyt van de deffaicte voor Callo datte zelve heeren Committeerde Raden met communicatie van Zijn Hoogheyt daerinne sodanige ordre sullen stellen als zij tot menage van de middelen ende ten dienste van den lande sullen bevinden te behooren. Ende omme ‘tzelve beeter te mogen doen sullen een lijste van alle de gevangenen soecken te becomen ende daernae de ordonnantiën rechten.

82. Geleesen weesende de resolutie ter Generaliteyt op ’t invallen van de scheepen genomen, is verstaen dat door voorghaende gedeputeerden de reedenen waerom het invallen van de scheepen in de respective Quartieren noodigh ende dienstigh is bij geschriffte te sullen stellen ende aen d’andere provintiën behandighen om daerop het advijs van Zijn Hoogh.^t bij dezelve naerder verstaen te werden, ende dat dien onvermindert den admirael opte cust de resolutie alhier genomen zal worden aengeschreeven, ‘twelck effenwel bij de heeren Edelen werde gecontradiceert, willende ’t advijs van Zijn Ex.^tie ende nyet de resolutie, alsso de tijdt geëxspireert is, gevolght hebben. Dan is daerbij gebleeven.

83. Op het 21^e point om eens een eynde te maecken opte questiën over ’t vergheeven van ’t president- ende griffiersampten in den Hogen Raede tusschen deese provintie ende Zelant ontstaen ende tot dien eynde te approberen ’t een off ’t ander van de voorslaegen op ‘tselve subject gedaen, verstonden meest alle leeden tottet voorslagh van dat Hollant een president ende dat elck een griffier soude stellen. Eenighe meenden dat Zelant zelve voorslaegen behoort te doen, Leyden ende wij alleen conden tot geen voorslaegen op deesen voet verstaen, mits die van Zelandt daerdeur al te groot vordel werdt gegheeven tot merckelijcke interest ende naedeel van de gerechticheeden van deese provintie bij ’t naerder verdragh verkreeghen, meenden als men noch eenige prejuditie souden moeten lijden dattet beeter weesen soude dat opte ordre van stemminghe eenige naerder voorslaeghen souden werden gedaen. Ende daerbij persisterende is goedtgevonden de saecke uyt te stellen totdat Zelants gedeputeerden sullen weesen aengecomen om te sien wat uytcompste alsdan in de zaecke sal connen werden gevonden.

84. Op het 22^e point watte doen tegens het meenighfuldigh invoeren van de Engelsse booter, traen, baleynen, off ‘tzelve te verbieden off te beswaeren à l’advenant de inlandse, meenden de meeste leeden dattet beswaeren de mintste ongemacken veroorsaeken soude ende sijn daeromme de heeren van Haerlem, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn gecommitteert omme te examineren ende te overleggen wat beswaernisse op de voorn. spetiën, mitsgaders op ’t stijffsel ende biscuyten van buyten incomende sal connen werden gestelt ende daervan rapport te doen.

85. Op het 23^e point wat te resolveren ten aensien van de personen die aen de Admiraliteyten over leverantie, arbeytsloon, maentgelden ende anders groote sommen ten affteren zijn ende over haer schult obligatiën zijn versoeckende, worde bij die van Rotterdam verhaelt dat zij noch 1.200.000 £ aen de provintiën ende 400.000 £ aen Hollandt ten affteren waeren, ons Quartier van gelijcken noch een groote somme opte provintiën pretenderende, is eyntelijcken geresolveert dat alvooren bij de heeren Committeerde Raeden een lijste zal worden gemaeckt van de alle de personen die aen de Admiraliteyten ten affteren zijn, yder met zijn pretense schult ende dagh ende datum wanneer daeraen verdient omme ‘tzelve gesien daerop in beyde Quartieren eenparichlijcken ordre inne gestelt te werden.

86. Is gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke ghenomen, die daermeede gehouden wierde voor geresumeert ende gearresteert, doch wierden daerbeneffens zeer gerecommandeert het voltrecken van ’t besogne op ’t formeren van de instructie voor de Admiraliteyten ende de egualisatie van de middelen.

87. Is gedaen lecture van de missive te schrijven aen den admirael Maerten Herpertsz. op ’t invallen van de scheepen in beyde quartieren ende [in] omvraege gebracht off de leeden daer yet tegens hadden. Veel verclaerden neen, andere wilden daerbij gevoeght hebben dat ditzelve met advijs ende voorweesen van Zijn Hoogheyt hem aengeschreeven werde, andere vonden het aenschrijven nyet geraeden om den admirael daerdoor nyet in ongeleegentheyt ende disgratie tegens d’een ende d’andere te brenghen. De stemmen alsso variërende is eyntelijcken nae resumptie goedtgevonden voorgaende gedeputeerden te lasten om noch een keer boven te doen ende de provintiën is ’t doenlijcken te beweeghen dat vandaer de aenschrijvinge aen den admirael in conformité van de resolutie van deese provintie magh werden gedaen, te meer dewijl zelffs Zijn Hoogheyt dat noch voor ’t mintste quaedt gehouden ende geacht heefft ende datte consent van de provintie daer t’eenemael op steunt ende van alles rapport te doen, met dien verstande dat oock Zijn Hoogheyt zal worden genotificeert dat deese aenschrijvinge aen den admirael is gedaen.

88. Is geleesen het advijs van ’t Hoff, ’t eene van den 18^en septembris 1635 ende ’t ander van den 27^en julii 1638, beyde slaende op het point van ’t weeren van de paepsche stouticheeden ende van de remediën die daertegens souden connen werden geadhibeeert. Is meede geleesen de lijste van de officieren die in ’t Zuyderquartier den eedt hebben gedaen, daerinne noch verscheyden defectueus waeren, andere terloop aen Committeerde Raden hier off daer opte inspectie van fortificatiën off diergelijcke commissiën zijnde gedaen, waerop gedelibereert zijnde wouden eenige leeden dese concepten naerder geëxamineert hebben deur eenige uytte vergaderinge te committeren, andere versochten alsnoch copije van ’t concept van ’t jaer 1635 om ‘tzelve meerder te moghen communiceren ‘twelck oock eyntelijcken goedtgevonden is, mits dat op ’t spoedichste naerder last souden becomen opdat de remediën in deesen die hooghnodigh zijn nyet langer en werden getraineert, ende is meede verstaen datte heeren Committeerde Raden sullen werden versocht een lijste in te stellen van alle de officieren van ’t landt ende die den eedt gedaen hebben ‘tzelve bij haer naem aentrecken, andere openlaeten, opdat men weeten magh wye den eedt gedaen hebben off nyet, ende dat de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier sullen worden versocht gelijcke lijste te willen oversenden opdat in ’t een ende ’t ander teffens ordre magh werden gestelt.

89. De burghermeesteren van Wieringen versoeckende tot preservatie van ‘t dorp van Den Oever drye hooffden te mogen werden geslaeghen, 2 tusschen Den Oever ende dezelver ende een neffens ’t gehuchte geheeten Opdam, is goedtgevonden de heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier te versoecken om haer opte zaecke te informeren ende te dienen van hunnen advijse.

90. Is daernae in deliberatie geleyt het 24^en point van beschrijvinge spreeckende van de solliciteurs contentement te doen volgens de resolutie ende ’t contract deur eenige committeerden uyt last ende opten naeme van de vergaderinge haer aenghedaen, ‘twelck andere leeden zeer noodigh oordelden om nyet te breecken het publijcque gelooff, doch wierde ‘tzelve alsnoch bij Hoorn, Enckhuysen ende ons gedifficulteert, wilden alvooren tot betaelinge van de Admiraliteyt mede vaste ordre gestelt hebben. In allen gevalle conden tottet passeren van so een groote somme van obligatiën nyet beweeght werden maer souden daertoe middelen moeten werden gevonden.

91. Zijn bij deese occasie meede geleesen eenige particuliere requesten van solliciteurs, daervan eenige telle quelle, andere geen betaelinge met allen noch hadden ontfangen ende onder andere meede het request van de weduwe van Lamain, noch 71.182 £ -5-6 van verschooten penningen aen den capiteynen ten affteren zijnde zedert anno 1632 ende 1634, boven de 41.000 £, die haer van ’t Zuyderquartier van ’t resterende vierde part is compterende, t’saemen bedraegende 112.198 £, daervan haer de betaelinge van de interessen t’eenemael hebben geruïneert.

92. Van den solliciteur Gerryt Maes, pretenderende noch 6.000 £ ten affteren te weesen zeedert anno 1632, daervan de interessen hem meer als 1.100 £ schaede hebben gedaen, versoeckende meede obligatiën hem gepasseert te worden van date als de ordonnantiën luyden.

93. Van den solliciteur Hendrick van der Mast, pretenderende noch 36.486 £, die hem anno 1634 beloofft zijn comptant te betaelen, versoeckende dat hem so op ’t capitael als interessen behoorlijcken satisfactie moght worden gedaen.

94. Van den solliciteur Jacob van Hallema, pretenderende noch ¦ 8.806 £ zeedert anno 1633 ten affteren te zijn ende van de interessen opgegheeten te worden, deese zaecke iterativelijcken geresumeert werdende ende voorslaegen gedaen zijnde van de difficulterende leeden te besenden, worde ‘tzelve bij andere vooralsnoch nyet geraeden gevonden, maer beeter datte gedeputeerden van dezelve steeden souden toeseggen ende beloven alle debvoiren aen haer principalen te doen om dezelve tot consent te beweeghen, ende ‘tzelve aengenomen zijnde, is mede goedgevonden datte zelve met brieven van de vergaderinge sullen werden gesecondeert, dat voorts in ’t beghin van de aenstaende vergaderinge dit point zal werden geresumeert ende, so daer vorder difficulteyten vallen, dat alsdan op het doen van de besendinge naerder sal werden gedelibereert.

95. Bij brieven van den 20^en septembris uyttet leeger geschreeven bij Zijn Hoogheyt wierde genotificeert dat dezelve tottet vacante rentmeesterschap van Noort-Hollant lest bij Jonathan van Luchtenburch becleedt, uytte drye genomineerde personen geëligeert hadde den pensionaris Nieupoort van Schiedam.

96. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 26^e point van beschrijvinge spreeckende van ’t consenteren in de poincten van de petitie van ’t jaer 1637, is bij alle leeden mits het saeysoen verloopen was daerinne volgens ’t advijs van Committeerde Raden geconsenteert ende dienvolgens verstaen dat de Westindische Compagnie wel dient gesubsidieert, maer dat men effenwel alvooren behoort te weeten wat betaelinge bij de andere provintiën op voorgaende subsidiën gedaen zijn, om alsdan de zaecken vorder te helpen avanceren; dat de XIIII £ van ’t zout alleenlijcken tot behoeve van deese provintie dient verpacht; dat men behoort te tenteren off Drenth nyet meer vervallen can; dat in de contributiën werdt geconsenteert, mits reeckeninge daervan jaerlijcx gedaen werdende; datte egualisatie van de middelen over de provintiën met alle mogelijckheyt zal werden gevordert ende ten zelven eynde den thresorier Brasser ontbooden om uyt hem te verstaen hoeverre dezelve zaecke zij gebracht; datte consenten opte petitie alle jaeren bij de provintiën tijdelijcken ingebracht, gefurneert ende gesuyvert behooren te worden ende jaerlijcx een staet gemaeckt wat lasten in denzelven jaere zijn gevallen om in volgende petitiën op gelet te mogen [werden]. Werdende bij de leeden oock ten hooghsten gerecommandeert dat men de petitiën nyet over malcanderen zal laeten loopen, maer soo haest als mogelijcken affdoen om de aenstaende ende dreygende confusiën voor te comen, ende dat tot dien eynde de petitie van ’t jaer 1629 tegens de naeste vergaderinge de leeden tijdelijcken toegesonden zal worden omme beneffens andere pointen op gelast te comen.

97. De Staten-Generael versocht zijnde om eenige uytte haren te committeren aen Zijn Hoogheyt ende denzelven te recommanderen het monsteren van ’t leeger voor ’t opbreecken, het betaelen van de Callosche gevanghenen, doch nyet boven haer getal, ende meede om het invallen van de custscheepen in de respective Quartieren te approberen, off deur dezelve gecommitteerden met Zijn Hoogh.^t daerover te willen spreecken ende communiceren, is gerapporteert datte provintiën daertoe noch nyet gereedt waeren, maer op ’t betaelen van de gevangenen bij Callo ende ’t monsteren van de soldaten alvoren wilden verstaen het advijs van den Raedt van State, ende op het invallen van de custscheepen den last van haer principalen, waerop naerder gedelibereert, is nyet goedtgevonden deese zaecke langer te traineren, maer verstaen datten heeren Committeerde Raden eenen uyt haer Collegie nae ’t leeger sullen committeren om metten heer Van der Camer aldaer dit officie aen Zijn Hoogh.^t te doen ende teffens meede te vermaenen van de resolutie die alhier op het invallen van de custscheepen is genomen, met versoeck dat Zijn Hoogheyt ‘tzelve met brieven aen den admirael aff te verdigen soude gelieven te seconderen. De Edelen hiertegens eenige consideratiën hebbende, is goedgevonden dezelve bij de resolutie aen te doen teyckenen ende dien onvermindert alles zijn voortgangh neemen zal.

98. De leveriers van Amsterdam ende Rotterdam versoeckende alsnoch van haer affterstal tegens 10½ in ’t hondert van de provintie van Vrieslandt betaelt ende haer daertoe de handt geboden te werden, mitsgaders datte 100.000 £ van obligatiën haer bij Vrieslandt in minderinge van de betalinge gegeven tot ghelt gemaeckt, ende haer nae behooren moght werden omgedeelt, is nae deliberatie goedtgevonden de heeren Committeerde Raden te authoriseren om deese obligatiën ten hooghsten prijse te vercoopen ende ’t gelt nae proportie om te deelen onder de respective leveriers, ende dat daerbeneffens den Raedt van State zal werden versocht alle debvoiren bij die van Vrieslandt aen te wenden dat oock het vorder cort magh worden voldaen ende de crediteuren eyntelijcken eens behoorlijcke satisfactie gegeeven.

99. Leonardt van den Broeck versoeckende betaelinge van de restcedullen van de matroosen opte custscheepen, voor deesen gedient hebbende tot een zeeckeren somme toe, is verstaen dat alvooren zal hebben inne te brenghen een lijste met specificatie van de naemen en de sommen van yeder matroos ende off dezelve noch onder den eersten handt off voor een vijlen prijse in vreemde handen gecomen zijn om d’zelve gesien, alsdan naerder in de saecke geresolveert te werden.

100. Den colonel Anthonis Du Champ versoeckende betaelinge van zijn tractament zedert anno 1634 stilgestaen hebbende, alsso buyten sulcx hem zelffs ende zijn zaecken nyet langer met fatsoen can staende houden, is goedtgevonden dit point uyt te stellen totdat op ’t point van de tractamenten, dat geen langer uytstel lijden can, naerder resolutie zal zijn genomen.

101. De burghermeesters van Rotterdam seggen dat 8 paerdescheepen ende 12 andere Fransvaerder gereet leggen ende geen convoy op Vranckrijck connen becomen, maer plotselijcken werden affgeslaegen bij de Admiraliteyt, nyettegenstaende bij de paerdescheepen alleen bij de 5.000 £ voor convoy betaelt is ende alsso door deese manniere van doen de geheele negotie van de Maese soude comen staff te staen ende op andere plaetsen gediverteert worden, so versochten de supplianten dat haer ingseetenen op dit subject behoorlijck contentement gedaen ende generalijcken datte lasten ende incomen van de Collegiën geëgual[is]eert ende tot dien eynde nyeuwe staet van oorloge van de equippage ter zee gemaeckt, ende alsso de meeningen in de steeden allomme eenparichlijcken moghten werden gemainteneert, is nae deliberatie goedgevonden hierop te hooren ende ontbieden de Hollandse Raeden in ‘tzelve Collegie metten ontfanger, om alsdan op alles naerder te resolveren.

102. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 27^e point om ordre te stellen tegens de ventjaegers ten plattenlande, die met haere cleyne schuytjes nyet alleen alle neeringen van de steeden ten instal brenghen ende diverteren, maer oock t’eenemael de ghemeene middelen een krack gheeven, meenden de Edelen dat men de placcaten op dit subject geëmaneert eens opgesocht ende naerder geëxamineert souden moghen werden. Haerlem ende andere leeden hadden hier nyet tegen, maer meenden dat men bij provisie soude moghen verbieden dat nyemant buyten zijn jurisdictie daer hij woont soude mogen ventjaegen. Dan de Edelen haer met ijver tegens deese provisie opposerende, is eyntelijcken geconcludeert datte placcaten op dit subject alvoren sullen werden opgesocht ende naerder geëxamineert.

103. Op het 31^e point spreeckende van de continuatie van het subsidie van 50.000 £ ter maent voor de croone Sweeden voor den tijdt van een jaer, verstonden alle leeden dat dit subsidie tot grooten dienst van den Staet, die daermeede des keysers maght van haer weert, was gegeeven ende ten zelven eynde oock alsnoch gecontinueert diende te worden. Dan ten aensien van de groote schaersheyt daer men in steeckt, worde bij eenige leeden voor 3, andere voor 6, andere voor 12 maenden daerinne geconsenteert. Dan die van Delfft alleen noch ongelast zijnde, is goedtgevonden de zaecke in resumptie te houden ende die van Delfft te versoecken omme haer naerder te doen lasten.

104. Op het 32^e point om besendinge nae Polen te doen tot weeringe van de thol is verstaen dat vanweegen deese provintie die zaecke ter Generaliteyt met ijver zal worden gerecommandeert; dat door ’t wachten nae de rescriptie van den commissaris Peltz geen vorder occasie behoort te werden verlooren, temin dewijl de leste brieven van den coningh van Polen nyet anders meedebrenghen dan datten zelven mettet invoeren van denzelven thol geresolveert is voort te ghaen.

105. Op het 17^e point spreeckende van ’t vaststellen van de zaecken van de zee ende specialijcken van ’t continueren off discontinueren van de directie opte custscheepen, ende ’t negotiëren van het leste 1/3 in 640.000 £, mitsgaders van ’t continueren van de capers ende Nyeuwe Geusen wat middelen daertoe te vinden, ende, terwijl men nae een vaste voet wacht, wat ordre bij provisie te volghen, persisteerden de leeden bij voorghaende voorslaeghen, die van Rotterdam voornaementlijcken urgerende dat de nyeuwe directie moste affgeschafft ende nyet en conde gecontinueert werden; dat een nyeuwe staet van oorlogh te water behoort te werden gemaeckt ende yder Collegie nae zijn vermoghen de lasten opgeleyt ende verschoont. De Edelen hielden het lastgelt alreede voor affgeschafft ende wilden de scheepen weeder onder de Admiraliteyten gebracht hebben. Amsterdam sloegh alsnoch voor van een Westersse directie in te stellen ende dat men daertoe middelen beraemen soude, mits datte provintiën ons van lasten te lande naer proportie weeder souden moeten subleveren, alsso de defensie van de zee een generale saecke is daeraen alle provintiën gehouden zijn. Sodat eyntelijcken geconcludeert is dat eenige uytte vergaderinge sullen werden gecommitteert die de ghedaene voorslaegen eens naerder sullen examineren ende daervan rapport doen ende te dienen van hunnen advijs, wat zij meenen dat ten dienste van de gemeene zaecke in deesen aengenomen ende gepractiseert behoort te werden, werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Haerlem, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Hoorn, Enckhuysen, Monnickedam ende Medenblick, werdende de vordere pointen hierentussen in bedencken gehouden.

106. Gehoort het rapport van de questie van de gemeene lindtwerckers tegens de eyghenaers van de lindtmolens ende in wat voegen dezelve onderlinge met malcanderen verdraegen ende geaccordeert waeren, is goedtgevonden ‘tzelve te approberen ende dattet placcaet mette geaccordeerde correctiën zal worden geamplieert ende ‘tzelve ter Generaliteyt voor resolutie ingebracht om in alle provintiën eenparichlijcken gepractiseert te worden.

107. De burghermeesteren ende regenten van Schoonhoven bij occasie van de resignatie bij den ontfanger Cinque van der Goude van ‘tzelve ampt op zijn soon versocht, remonstrerende dat van ouden tijden een ontfanger hadden gehadt ende dat daeromme alsnoch sowel als andere cleyne steeden van deese provintie haer een ontfanger behoort te werden geaccordeert, doch om accomodatie wil tevreeden zijnde datte soon van den ontfanger Cinque op een commissie apart ‘tzelve voor deese mael soude mogen werden toegestaen. Dan de heeren van der Goude nyet weesende gelast om eenige separatie te connen toestaen ende eenige leeden haer advijsen hierop innehoudende, is goedtgevonden de zaecke op te houden in resumptie.

108. Zijn verscheyden poincten in omvraege gebracht die vermits het laet wierde geremitteert zijn tot maendagh naernoen.

109. Zijn geleesen de resolutiën de verleeden weecke van de vergaderinge genomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert.

110. De heere Bruyninghs binnen staende deede rapport van zijn commissie op Amelant, verclaert van Ernest Lumb[?] nyet anders vernomen te hebben dan dat hij daer eens geweest ende den heer zijn brieven van investiture bekent gemaeckt hebbende, datelijcken daernae vertrocken is ende so hier ende daer te Hamburch, in Vrieslandt ende Noord-Hollandt gedwaelt heefft ende eyntelijcken van Hamburch geschreeven oock uytte Gluckstadt so yemandt passen begeerde van neutraliteyt, dat van hem dezelve hadde te consequeren; dat hij oock zijn cachet te Brussel gelaeten hadde om daerbij te connen weeten wat brieven bij hem gepasseert waeren ende dat geen andere vrijheyt souden hebben.

Belanghende de neutraliteyt dat geen ander vrijheyt heefft connen bevinden als dat anno 1629 bij de Infante voor dat jaer alleen haer toegestaen is om met haer pincken ende vischboots een mijl à 2 in zee vrij te moghen vaeren ende dat op die ploy alles tot nu toe so wat heen gelopen heefft ende dat zelffs noch in ’t voorjaer daerop een buyssse bij de Duynkerckers aengheranst vrijgelaeten is.

Ende belanghende de zeebrieven, dat die bij den heer aen geen vreemde maer alleen aen ingeseetenen van ’t eijlandt werden gegheeven; voor zoveel aengaet de neeringe van ’t eijlant, dat die bestaet in visserije gelijck andere zeedorpen, hebbende 30 à 40 pincken ende vischboots, 4 doggers ende vier buyssen, alle bij de ingeseetenen ende nyet bij vreemden uytgerust, die gewoon zijn haeren gesouten visch ende haringh off nae deese landen, off nae Enckhuysen, off nae Hamburch te vervoeren, haer meede mettet drooghen van schollen ende anders veel bemoeijende die zij opte voorgenoemde plaetsen ende quartieren versenden; dat zij geern van hem bedonghen hadden om haeren eersten haeringh datelijcken nae Hamburch te mogen vervoeren, doch was hen zulcx affgeslaegen.

Belanghende het havenen van eenige scheepen, dat daer weynigh geleegentheyt ende meest een vlacke strandt is als voor ende ontrent Schevelingen; datter maer één crompte is, geheeten het Moddergat, diep 7, 8, 9 à 12 voeten, daer bij geleegentheyt haer 10 à 12 scheepen souden connen verberghen.

Belanghende de questie van schipper Yde Dircksz. over zijn schip bij den Duynkerckers aldaer aen strant gejaeght ende aldaer gebercht, waeren partijen verdraeghen dat gesaementlijcken over een maent in Den Haeghe souden comen om deur ordre van de heeren Staten naerder met malcanderen geaccordeert ende verdraegen te worden, waermeede besluytende, is voor zijn moeyten bedanckt ende versocht alles bij geschriffte te willen overleeveren.

111. Den heer van Oosterwijck, ambassadeur in Vranckrijck vanweegen deesen Staet, versoeckende betalinge van een somme van 1.974 £, weesende interessen die hij heefft moeten betaelen vanweegen penningen tot betaelinge van zijn tractament nootsaeckelijcken opgenomen ende dattet zelve op zijn declaratie moght werden gevalideert gelijck het voor deesen is geschiet, werde nae deliberatie ‘tzelve bij de meeste leeden om de consequentie wille affgeslaeghen ende geëxcuseert.

112. Jan Christoffel van den Berch, geweesen stadhouder in Moraviën, is op zijn versoeck toegestaen octroy om voor den tijdt van 25 jaeren alleen in ’t werck te moghen stellen zeeckere zijne inventie van swaere gewichten met meerder gemack over overtomen ende andere hooghten langs ende dwars ende omhoogh te brenghen, mits dattet zij een nyeuwe inventie ende nyet contrariërende voorghaende octroien.

113. Gehoort het rapport van de heeren commissarisen geëxamineert hebbende het request van Lucas Fransz., pachter van ’t gemael tot Wormer, pretenderende mette duurte van de graenen anno 1630 gevallen ende het verbot van uytvoer van graenen daerop gevolght bij de 40.000 £ verlooren te hebben, is nae deliberatie goedtgevonden denzelven om de geallegeerde reedenen te remitteren een somme van 18.000 gulden, mits betaelende sijn vorder restant, de helffte geduurende deese maent ende de weederhelffte over 3 maenden, alles in conformité van het advijs van de voors. commissarisen.

114. Is meede in deliberatie geleyt het 33^e point van beschrijvinge spreeckende van de betaelinge der tractamenten, mitsgaders van de servitiegelden ende van de 50 compagniën, de 500 man binnen het regement van Charnacé mette 600 ruyters in plaetse van de bydets aengenomen, daerop nae deliberatie verstaen is dat tot betalinge van de tractamenten ende vordere lasten penningen ende middelen moeten werden geconsenteert ende interim meede het besogne opte servijsen ingestelt te voltrecken ende teffens meede uytte Committeerde Raden te verstaen hoe ’t staet mette Fransse penningen, die tot betaelinge van deesen eenighsints meede voorgeslaegen zijn, om alsdan op alles naerder te voorsien.

115. Op het 35^e point om ordre te stellen opte comptoiren tegens de abusen die in swangh [gaen], mitsgaders datte defectueuste nae behooren moghten werden gesubsidieert, worde verstaen datte besogne op deesen ingestelt alvooren moet werden voltrocken, ende alsso bij deese gelegentheyt die van Haerlem remonstreerden datte ontfangers de continuatie gelden van de makelardijen, schoon haer hier affgeslaegen, in reeckeninge zijn brenghende ende daerop groote sommen inhouden, is meede verstaen de heeren Committeerde Raeden te lasten om haer op alles ter Reeckencaemer te informeren ende sorghe te draeghen datte resolutie op ’t affschaffen van de maeckelardijen bij den ontfangers werde naegecomen ende eenparighlijcken gepractiseert.

116. De heeren Committeerde Raden binnenstaende reïtereren haer clachten voor desen gedaen, segghen datte schulden ende lasten so groot zijn ende so excessijff dat alle dezelve mettet opbreecken van ’t leeger noch onghelijck sullen vermeerderen ende haer teffens overvallen, sodat de mutinatie van soldaten ende verlies van steeden ende frontierplaetsen seer vermoedelijcken te vreesen is; dat zij met geen minder somme als 2.500.000 [£] bij provisie haer connen behelpen, dat off bij middelen off bij negotiatie sal moeten werden gevonden, daertoe sij versoecken dat voor ’t scheyden ordre in moght werden gestelt, doch heefft daerop nyet anders geresolveert connen worden dan dat de middelen die in beschrijvinge zijn met alle mogelijckheyt sullen moeten werden geadvanceert, ende die van der Goude op de binnenscheepsbieren ende de vordere leeden op ’t pick ende teer naerder gesommeert om daervan een goede uytcompste te becomen.

117. De gemeene stuurluyden van de boots, galiots, botters ende schollers op Oost-Vlieland is op haer versoeck toegestaen octroy om tot lossinge van haer gevangenen te mogen opgaeren ende omslaen een oortjen opte gulden van de visch die aldaer zal worden aengebracht ende vercofft.

118. Noch zijn geleesen verscheyden requesten daerin pro re nata in is gedisponeert.

119. Den thresorier Brasser binnenstaende verclaert dattet stuck van ’t egualeren van de middelen bij den Raedt van State op gisteren geresumeert zijnde, bevonden werdt het werck so gewichtigh ende swaer te sijn ende de belastinge ten aensien van de andere provintiën so groot, dat sij geloven so der openinge bij haer werde gedaen een yder terugge soude loopen ende dat zij daerom beeter vinden de saecke uyt te stellen totte compste van Zijn Hoogh.^t, om met desselffs authoriteyt alsdan voor de openinge de provintiën te brenghen tot consent om daernae nyet te mogen resiliëren, waerop gedelibereert zijnde is met dit advijs ende goedvinden van den Raedt van State geconformeert ende het rapport dienvolgens totte compste van Zijn Hoogheyt uytgestelt.

120. Op het 36^e point spreeckende van de reparatie van de fortificatiën opte frontieren ende het tijdelijck inbrengen van de consenten opte petitie van den Raedt ende ’t furneren van de penningen, wierde goedtgevonden op ‘t 1^e point eens te hooren de consideratiën van de commies van de finantiën off nyet bij deese provintie opte leegerlasten ende andere importante poincten in dezelve petitie so veel t’over betaelt is dat daeruyt deese post bij imputatie soude connen gereeckent werden voldaen te sijn, ende belanghende ’t vorder is verstaen te volghen voorghaende resolutiën, meermaelen op dit subject genomen.

121. Belanghende het 37^e point van de ambassade te doen nae Venetiën ende een persoon daertoe voor te slaen worde goedtgevonden, dewijl men verstaet dat tusschen den Grooten Heer ende die van de Signeurije over het slaen van de leste galeijen in de Golffo groot misverstant ende misnoegen is ontstaen, sulcx dat die van Venetiën voor een oorloghe beducht zijn ende alreede hier ende daer vermeenden hoe best scheepen, volck ende andere nootlijckheeden van hier aldaer souden connen becomen, waeruyt dezelve te beeter totte betaelinge van de affterstallen nae apparentie gedisponeert sullen connen worden, dat daerom best zal zijn deese zaecke noch eenighsints in bedencken te houden ende te laeten berusten tot beeter occasie.

122. Op het 38^e point van een persoon voor te slaen totte besendinge nae Maroco worde verstaen dat alvoren het contract mette coopluyden belanghende ’t vervallen van de oncosten, voorgeslaegen deur vorige gedeputeerden, zal worden voltrocken, ende belanghende ’t versoeck van Isack Palatio om aen den bisschop Zideari, viant van den coningh van Maroco, gesonden te worden tot lossinge van de gestrande goederen van ’t schip Erasmus, voor de Westindische Compagnie uytgevaeren ende aldaer verongeluckt, mitsgaeders van de 63 gevangenen aldaer aengehaelt, is goedgevonden naerder ondersoeck te doen hoe die zaecke leyt om nae ’t voltrecken van ’t besogne mette coopluyden op deesen meede gelet te moghen werden.

123. Den thresorier Volberghen versoeckende dat van de affterstallige gage ende tractament van Zijn Hoogh.^t, monterende ter somme van 122.000 £, hem toch eyntelijcken eens satisfactie moght werden gedaen, alsso buyten sulcx het hoff van Zijn Hoogh.^t nyet en can werden onderhouden, is de zaecke wel noodigh geoordelt, maer effenwel verstaen dat vóór het consenteren van middelen nyet inne en can werden getreeden.

124. De Admiraliteyten van Rotterdam binnenstaende ende reedenen geevende waerom voor de paerdescheepen convoy hebben geweygert, verclaeren ‘tzelve geschiet te zijn om ’t gebreck van gelt ende dat die van Rotterdam zelffs nyet wilden consenteren dat zeeckere 10.000 £ daertoe van nooden geleent soude worden uytte penningen totte fregatten, geconsigneert om binnen corte daeghen geremplaceert te worden. Is nae deliberatie op deesen verstaen dat ditzelve bij die van Rotterdam wel was geweygert ende zijn de raeden aengemaent dit convoy van ’t versochte schip te procureren ende de oncosten vandien te vinden uytte convoygelden van deese paerdescheepen ende Roaensvaerders ende ‘tgunt vorder uytte comptoiren van Lillo ende de Graeff sal connen werden getrocken.

125. Dan de voors. Admiraliteyten bij deese occasie allegerende dat van de convoygelden van deese 5 Roaensvaerders maer 7 à 800 £ was gecomen in plaetse, so sij oordelden, dat yder schip 5 à 600 £ behoorde te gheeven, waerop meede naerder gedelibereert zijnde is goedtgevonden eenige uytte vergaderinge te committeren die haer datelijcken nae Rotterdam sullen begheeven ende metten fiscael visitatie doen van de goederen in de voors. Roaensvaerders gescheept ende daervan rapport te doen om alsdan naerder op gelet te werden, ende dat deese resolutie datelijcken ter Generaliteyt zal werden ingebracht om van daer haere commissie tot sulcx nae behooren te becomen, ‘twelck gedaen zijnde illico geapprobeert is ende verclaerden datte commissie datelijcken zal gereedt zijn, werdende daertoe gecommitteert een van de heeren van Delfft, Amsterdam ende Hoorn, die oock datelijcken haer opte reyse hebben begheeven. Die van Rotterdam verclaerden bij deese occasie, dewijl het Collegie van Rotterdam nu de custscheepen affgetrocken zijn, maer drie convoiers heefft te onderhouden, dattet wonder is dat daer geen gelt toe te vinden is, dat dienthalven meede wel naerder ondersoeck van nooden waer, dan is daerbij gebleeven.

126. De gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende de instructie voor de gedeputeerden ter Generaliteyt geconcipieert ende dienende van haer consideratiën opte zelve ende in wat voeghen wel noodigh weesen soude om d’zelve te ampliëren, is goedtgevonden de leeden daervan te gheeven copije om tegens de aenstaende vergaderinge naerder op gelast te comen.

127. Den resident Spieringh alsnoch insisterende opte coninuatie van ’t subsidie van 50.000 £ ter maent voor een jaer, worde ‘tzelve alsnoch bij Delfft geëxcuseert; d’andere leeden consenteerden, eenige in een jaer, andere in 6, 4 off 3 maenden, is alsnoch om Delfft de zaecke gehouden in resumptie.

128. Die van der Goude haer naerder openende op het consent van de binnenscheepsbieren, sustinerende dat een concept van een ordonnantie van ingestelt ende haer behandight behoort te worden om daertegens haer grieven te openbaeren, is verstaen datte ordonnantie opte scheepsbieren claer leydt; dat op mergen haer dezelve voorgeleesen ende haer grieven so sij eenige hebben daerop sullen werden gehoort.

129. Daernae in omvraege gebracht zijnde verscheyden posten van de petitie van den Raedt van State van ’t jaer 1638 ende daerop meede gehoort weesende ’t advijs van de heeren Committeerde Raden, is goedtgevonden daermeede te conformeren op volghende voet, te weeten belanghende ’t zuyveren van de defecten tot anno 1638, dattet zelve behoort te geschieden ten mintsten datte provintiën nae ’t exempel van deese provintie behooren te reeckenen tottet jaer 1638 toe; dat totte betaelinge van de interessen van de capitalen tot laste van de Generaliteyt gelicht geconsenteert soude moghen werden een somme van 200.000 £, de rest bij de provintiën zelffs betaelt, die oorsaecke van deese lichtingen zijn vermits haere defecten; dat in de 3 staten van oorloghe ende ’t aenhouden van de 500 mannen binnen Eemden werdt geconsenteert, maer belanghende de 50 compagniën tot ultima octobris toe, dewijl Amsterdam, Alckmaer ende andere daerop noch difficijl waeren, is goedtgevonden die pointen te resumeren alsmeede het point van ’t aenhouden van ’t regement van Charnacé, bij Amsterdam alleen gedifficulteert. Dan dewijl bij deese occasie meede mentie gemaeckt worde van verscheyden andere zaecken als van de makelardijen van den ontfanger-generael ende ’t converteren van de ordonnantie van de defecten van de provintiën in obligatiën tot laste van de Admiraliteyt, is belanghende het 1^e geresolveert dat met alle debvoiren daertoe de handt gebooden zal worden, dat alle de Generaliteyts ontfangers op ’t stuck van de makelardijen sullen worden gereguleert als ten aensien van de particuliere ontfangers van deese provintie voor deesen geresolveert is geweest ende datten secretaris van de Reeckencamer aengeschreeven zal werden om alle de slots van de reeckeninge van de ontfangers zedert het jaer 1634 aen de vergaderinge over te leeveren om naerder geëxamineert te worden hoe in ’t stuck van de makelardijen haer hebben gedraegen, ende belanghende ’t vorder dat een lijste zal worden gemaeckt van alle de ordonnantiën die in obligatiën geconverteert zijn, ende van nu voortaen geen vorder conversiën gedooght.

130. De gemeene voorluyden versoeckende betaelinge van ‘tgunt zij in ’t leger van anno 1636 ende 1637 aen ’t landt hebben verdient, is goedgevonden alvooren te verstaen het advijs van de heeren Committeerde Raden hoe ’t staet mette consenten van de provintiën op ’t stuck van de leegerlasten ende wat dienthalven bij haer is gefurneert.

131. De gemeene boden zedert may lestleeden van haer verdient salaris ende verschooten penningen geen betaelinge becomen hebbende ende versoeckende satisfactie, is goedgevonden de heeren Committeerde Raden te lasten omme uyt d’een off d’ander gelegentheyt dezelve satisfactie te doen.

132. Den ontfanger Cinque van der Goude reïtererende zijn versoeck om zijn ampt op zijn zoon te mogen resigneren, ende daerop gehoort de consideratiën ende ’t versoeck van de heeren van Schoonhoven versoeckende van denzelven ontfanger gesepareert te worden ende eenen apart te hebben, is nae deliberatie ’t versoeck van resignatie aen voorn. ontfanger toegestaen ende daerbij goedgevonden dat op ’t versoeck van Schoonhoven, ’t officie van der Gouw vacant werdende, naerder zal werden gelet.

133. Dan bij deese occasie clachten gedaen werdende datte resolutiën genomen tegens de assignatiën met so meenighfuldige contrarie dispensatiën t’eenemael geannulleert werdt tot grooten ondienst van ’t landt ende dat daeromme wel noodigh weesen soude dezelve effter vast te stellen, is nae deliberatie ‘tzelve bij meest alle leeden goedgevonden ende dienvolgens geresolveert dat voortaen geen resignatiën meer sullen mogen werden geaccordeert, anders als met eenparige advijsen van alle de leeden; dan de heeren van Delfft sustinerende dat men haer de deure nyet conde sluyten, is verstaen dat in reguarde van haeren ontfanger noch sal worden gedispenseert.

134. Is voorts verstaen dat op mergen voornoen zal worden bij der handt genomen ende voltrocken het besogne opte zaecken van de zee ingestelt ende dat tot dien eynde de generale vergaderinge werdt uytgestelt tot naernoen.

135. De gedeputeerden tot Rotterdam geweest zijnde opte inspectie van de 5 Roaensvaerders verclaeren dattet cleyne scheepen zijn, de grootste van ontrent 50 lasten ende een off 2 à 14 lasten innehebbende nyet dan grove waeren; dat zij de schippers haer cognossementen ende boeckjes van haere carga affgeëyscht hebbende, bevinden dat circum circa mette ladinge overeencomen ende ‘tgunt in convoy is bekent ghemaeckt meest alle nyet meer als halff gelaeden, een alleen uytgesondert, die meest gelaeden was, ende haer wrevelich beteeghent heefft weygerende zijn laedboeckjen te exhiberen, sulcx dat zij daervan het beste gevoelen nyet en conden hebben ende van voornemen wesende om te procederen tot ontladinghe; datte burgermeesteren van Rotterdam haer daertegens hadden geopposeert, verclaerende nyet te connen gedoogen dat men scheepen die gereet waeren om te vertrecken ende daervan zij den convoier gelt hadden verschooten ende alreede tweemael den windt over ’t hoofft hadden laeten waijen de derde mael sulcx verghen soude, te meer dewijl men maer gingh op een losse suspitie sonder kennisse van fraude; dat zij oock nyet conden oordelen dattet zelve bij haer grauw soude werden gedooght ende licht ongemacken uyt souden connen rijsen, waeren effenwel tevreeden sulcx toe te staen als op alle havens ‘tzelve op eenen tijdt soude mogen werden goedgevonden, maer wilden alleen tot geen exempel gestatueert zijn. Alle ‘tzelve haer naerderhant bij resolutie van vroetschappen met eenparige stemmen genoomen, tot schrifftelijcken antwoordt toevoegende dat zij daerom de zaecke daerbij laetende, alleen de eenen schipper hebben doen bewaeren om daerop Uwe Ed. Mog. intentie naerder te verstaen.

De gedeputeerden van Rotterdam deese resolutie patronicerende ende sustinerende dat een notoire nyeuwicheyt is daer geen exempelen van zijn dat oyt bij de regeringe zelffs soude zijn gepleeght ende mitsdien onreedelijck om in heuren reguarde apart te practiseren ende haere negotie quansuys alleen een brandmerck aen te jaeghen, die doch overal zijn gebreecken groff ende groot heefft, dat voor haer nyet te verdraegen is, wierde dezelve zaecke nyet ten besten bij de leeden opgenomen, alle oordelende dat de heeren van Rotterdam haer quaelijcken tot nadeel van ’t landt in deesen hadden gedraeghen ende daerom alsnoch bij andere middelen daerinne behoorde te werden voorsien; doch om met correspondentie te ghaen, dat alvoren de gedeputeerden ter Generaliteyt souden rapport doen om derzelver intentie verstaen weesende op alles naerder te resolveren, ‘twelck gedaen weesende daeghs daeraen, hadde de provintiën gedeputeerden versocht alles te willen stellen bij geschriffte om alsdan naerder op gelet te werden.

136. Gehoort het rapport van de heeren gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende de stucken belanghende zeeckere questie tot Enckhuysen voorgevallen op ’t inbrenghen van zeecker lorrendraijer bij een capiteyn van de cust opgesonden, ’t vercoopen van dezelve ende plaetse waer de penningen te furneren, is verstaen, dewijl de custscheepen staen tot laste van de provintiën, dat daeromme het vordel van de prinssen betaelt behoort te worden daer ‘t de Staten-Generael goedvinden, mits tot geen andere als zeelasten gebruyckt werdende, ende zijn mitsdien de directeurs van Enckhuysen verstaen nyet wel gefondeert te weesen om de penningen bij haer te behouden, immers geen apparentie gesien om met fatsoen off reedenen de provintiën tot andere resolutie te connen beweegen ende dat vergeeffs is ende nyet geraeden sodanige disputen harde te roeren.

137. Bij den heeren gedeputeerden opte zeezaecken rapport gedaen zijnde van dat twee zaecken nodigh waeren: eerst een goede ordre ende daernae goede middelen van gelt om d’zelve te connen onderhouden. Datte ordre bestondt in de uytrustinge van de custscheepen ende van de convoiers. Belanghende de custscheepen waeren van opinie dat die directie van dezelve behoort te blijven aen Zijn Hoogh.^t ende de geassumeerde heeren om daerdoor de provintiën te houden tottet contribueren, doch datte equippage van alle dezelve gebracht behoort te werden aen de Hollandsche gedeputeerden in de respective Collegiën ter Admiraliteyt onder een aparte beëdighde instructie, mits dat aen Zijn Hoogh.^t daervan alvoren communicatie soude werden gedaen; dat men de convoyscheepen soude laeten ter directie van de Admiraliteyten in ’t gemeen als voor deesen. Belanghende de middelen meenden dat men bij provisie het resterende derde part in de 644.000 [£] totte custscheepen geeyscht behoorde te negotiëren ende in toecomende dat men binnen deese provintie alleen totte necessiteyten in ’t gemeen een last- ende veylgelt soude mogen inwilligen soo ‘tzelve sonder diversie te veroorsaecken soude connen werden gemodereert; dat men sorge soude draegen dat geen convoien ende licenten bij den Raedt werden gediverteert; dat men dezelven daerenboven soude trachten ten besten te beneficiëren, ’t zij met verpachtinge, off anders souden meest geraeden vinden; dat men een nyeuwe staet van oorloge van de convoiers soude maecken om de lasten van de Collegiën tegens malcanderen te proportionneren, ende ‘tgunt alsdan noch te corte soude comen dat daervan bij den Raedt van State een petitie gemaeckt ende bij de provintiën geconsenteert soude moeten werden, ende voornaemelijcken dat men, is ’t mogelijcken, de zaecke daernae zal beleyden datte custscheepen t’eenemael tot laste van Hollandt ende op andere provintiën daertegens equivalente lasten te lande souden mogen werden verschoven. Hierop gedelibereert zijnde is goedgevonden de gedeputeerden voor haere moeyten te bedancken, met versoeck dat alles in scriptis willen stellen om met Zijn Hoogheyt ende daer ’t behoort gecommuniceert te mogen werden.

138. Is geleesen een missive van den admirael Tromp van den 29^en septembris bij dewelcke geclaeght wierde over het quaedt ende stinkende bier dat hem toegesonden was; dat meede zijn victualie ten eynde beghon te loopen ende nyet ongeraeden vinden soude tegens ’t leste van deese maent met 10 à 12 scheepen op te comen ende den vice-admirael daer te laeten tot besettinge off cruyssen nae de geleegentheyt soude mogen vereysschen, mits dat andere in zijn plaetse hem souden werden toegesonden, verhaelende vorders hoe ende waer zijn scheepen gelogeert zijn, eenige in de Braecken, eenighe voor Mardijck, eenige cruyssende.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden ende voor ’t zeeckerste datten admirael zelffs opte custe worde gecontinueert so langh eenighsints moghelijcken zal zijn, ende dat tot dien eynde de directeurs van Amsterdam sullen werden aengeschreeven om ander bequaem bier ende vivres den admirael toe te senden ten eynde denzelven magh blijven buyten clachte.

139. Is ghedaen lecture van de consideratiën die de gedeputeerden op ’t stuck van de besendinge nae Maroco gecommitteert waeren, hebbende opte conditiën bij eenige coopluyden voorgeslaeghen, alvooren tottet verschot van de penningen daertoe noodigh te comen, vrij wat discreperende van de resolutie op ’t scheyden van de leste vergaderinge genoomen ende alsso de consideratiën verscheyden waeren, zijn de gedeputeerden versocht die bij geschriffte te willen stellen in ’t net om alsdan met meerder bescheyt in geresolveert te connen werden, worde daerbeneffens mede goedgevonden dat Isack Palatio eens soude werden gehoort om uytten zelven te verstaen op wat voet de matroosen van ’t gestrande schip Erasmus opte voors. custe van Barbarijen mette geberchde goederen best souden connen werden gevrijdt ende gerecouvreert.

140. Die van de particuliere Reeckencamer van Hollandt rescriberende hoe dat bij de ontfangers gevolght is de resolutie tegens de continuatie van de makelardijen anno 1634 genomen, seggen dat al dezelve ontfangers dien nyettegenstaende dezelve post in reeckeninge hebben gebracht, maer datte zelve bij haer geroieert zijnde bij alle naegelaeten is, so nochtans dat zij vermoeden datte zelve bedektelijcken effenwel werdt genooten, daer zij nyet wel affter connen comen, den ontfanger van Dort alleen uytgesondert, die mettet overgeeven van zijn comptoir aen een ander die post in zijn leste reeckeninge claer heefft gestelt ende voor de verloopen jaeren maekelardije tot anno 1637 toe uytgetrocken heefft een somme van 29.115 £.

Hierop gedelibereert zijnde worde bij de ghemeene leeden verstaen, dewijl deese 29.115 liquyd is, dat men daerop eenige lasten sal affigueren om daeruyt betaelt te worden, ende dat vorders de heeren van de Reeckencamer geauthoriseert worden haer te informeren hoe ’t met andere ontfangers staet, dezelve daerop voor haer te ontbieden ende te hooren ende van alles de vergaderinge naerder bericht doen.

141. Die van Delfft noch singulier sijnde in ’t subsidie bij de croone van Sweeden voor een jaer versocht, is daerom alsnoch nyet inne geresolveert connen werden.

142. Ende alsso geproponeert werde datte clercken van de Secretarije van Hollandt mitsgaders die van de Generaliteyt dienen sonder instructie off eedt, waerdoor temet verscheyden saecken comen te vervallen in vreemde handen ende uyt te lecken daer ’t nyet en behoort, daertegens wel nodigh diende voorsien, is nae deliberatie goedgevonden den raedtpensionaris metten secretaris te authoriseren om zeecker concept van een instructie offte reglement in te stellen ende daervan te rapporteren om alsdan naerder inne geresolveert te werden.

143. De heeren Committeerde Raden dienende van de defecten die de comptoiren van ’t Zuyderquartier zedert den 21^en maii 1637 tot nu toe aen de negotiatiën ten affteren sijn, verclaeren dat Haerlem noch defectueus is met stijff 7.000 £, Rotterdam ƒ 1.500 £, Delfft ƒ 70.578 £, Gorchem ƒ 12.714 £, Briel ƒ 788 £; datte vordere steeden hadden betaelt ende eenige van dezelve, voornaemelijcken het comptoir van Dordrecht, daerenboven zedert de affectatie tot nu toe gesubsidieert heefft moeten werden met 225.000 £; dat Mirop daerenboven tot onmijdelijcke necessiteyten noch daeghelijcx negotieert ‘tgunt hij becomen can. In summa datte defectueusiteyten van Zuyd-Hollandt bedraegen ƒ 113.866 £, daerop zij tevreeden zijn dat assignatie van lasten werde gedaen, doch dat die van ’t Noorderquartier volgens de resolutiën van negotiatiën, daerop naegesien volgens de lijste daerop ingestelt, noch ten affteren zijn 1.200.000 £, versoeckende dat men van gelijcken daervan suyveringe moght werden gedaen. Waerop gedelibereert zijnde is goedgevonden datte leeden van ’t Noorderquartier de lijste sullen overneemen ende aen Committeerde Raden van ’t Zuyderquartier overleeveren om bij dezelve gesuyvert offte anderssints haere consideratiën ter contrariën, ende waer dezelve geïmploieert zijn geoopent te worden.

144. Is meede geresolveert dat aen den ambassadeur Lier, vanweegen deesen Staet in Vranckrijck residerende, speciale credentiebrieven sullen werden overgesonden met last om de congratulatie van de nyeuw gebooren daulphijn aen den coningh, cardinael ende andere groten van ’t rijck uytten naeme van deesen Staet te doen.

145. Op het 17^e point spreeckende van ’t negotiëren van ’t leste derde part in de 644.000 [£] totte custscheepen gerequireert, is bij alle leeden tenmintsten op ’t behaegen van haer principalen daerinne geconsenteert ende daeromme ‘tzelve gehouden voor gearresteert.

146. Den raedtpensionaris proponeerde dat hem de princesse van Oragnen aengedient heefft om de vergaderinge bekent te maecken datte reyne-mère van Vranckrijck om verscheyden pregnante redenen ende sonderlinge om de necessiteyt van huyshoudinge genootsaeckt vindende subitelijcken te vertrecken woensdagh ’s avonts, twee van de Staten-Generael ende haer in ’t secreet bij haer ontbooden heefft, die sij dit haer voorneemen heefft bekent gemaeckt ende haer verclaert de groote vreughde ende contentement dat zij genomen hadde in de eere ende vrundschap die haer bij de heeren Staten ende specialijcken bij deese provintie van Hollant was aengedaen, verclaerende met tranen noyt in haer eygen rijck so onthaelt te sijn offte onthaelt te sullen worden, ende dat zij daeromme wel gewenscht hadde behoorlijck affscheyt van haer te neemen; dan dewijl zij om dit haer subijt vertreck ‘tzelve nyet en conde doen, dat zij haer, princesse, versocht hadde om deese dancksegginge uyt haeren naeme te doen ende hoe dat haer alles ten hooghsten aengenaem is geweest ende oock allenthalven zal erkennen met alle middelen van debvoir die in haer vermogen sullen zijn; dat zij op donderdagh van hier nae Vlardingen ende van daer mettet jacht van de prins nae ’t Goereetsche Gat is gevaeren om nae Engelant over te scheepen, versoeckende dat eenige kleyne schulden bij haer onbetaelt gebleeven om de haesticheyt bij ’t landt moghten werden voldaen, ende is al ditzelve aengenomen voor een notificatie, ende ‘tgunt daer vorder uyt resulteert dat in toecomende op ‘tzelve naerder sal werden gelet.

147. Den raedtsheer Loenius rapport doende van ’t gebesogneerde opte leste synode van Noord-Hollandt verclaert dat tot prejuditie van den Staet offte van de politie daer nyets en is verhandelt; dattet voornaempste werck daer is geweest te resumeren voorghaende resolutiën ende voornaemelijcken naerder te examineren de deductiën aen deesen Staet overgeleevert tot weeringe van de paepse stouticheeden ende haere hiërarchie binnen deese landen, zelffs so verre ghaende dat daer 5 à 6 predicanten zijn, wel temet 50 paepen gevonden werden ende dat men de beededaegen tot nadeel van den Staet aen d’ander zijde ingestelt hier meede ten zelven daeghe is onderhoudende. Waertegens sij met alle mogelijcke debvoiren goedgevonden hebben deese vergaderinge te beweeghen dat sonder vorder uytstel ende omme meerder inconveniënten voor te comen, daertegens moght werden voorsien. Dat meede goedtgevonden is dat alle siecketroosters op scheepen van oorloge ende van de Oost- ende Westindische compagniën gestelt, alvoren nae behooren souden moeten werden geëxamineert over haer bequaemheyt in leere ende leeven ende ‘tgunt daer meer aen dependeert, concernerende de kerckelijcke jurisdictie in Oost- ende West-Indiën gepleeght. Dat zij meede vernoomen hebben dat in alle plaetsen de Arminiaense factie merckelijcken beghint te verminderen ende, om dezelve t’eenemael te doen affneemen, dat zij noodigh achten datte schoolen bij geen remonstrantse meesters souden mogen bedient werden, ende specialijcken datten rector Swaerdecroon tot Rotterdam behoort te werden verbooden. Dat oock van de remediën om te stuyten de oneenicheyt ende dissensiën tussen de predicanten tot Bremen de gratia universali opgestaen; van ’t versoeck van Smoutius belanghende zijn tractament ende om gehoort te worden tegens zijn beswaernissen van de collecte voor de Duytse verjaeghde kercken, 20.000 £ bedraeghen hebbende, die nyet egualijcken noch ten besten waeren geadministreert; van ’t voltrecken van den eedt bij den officiers allomme te doen nopende de executie van de placcaten tegens de paepse stouticheeden, ende datte magistraten meede daertoe behooren versocht te worden den handt te bieden van ’t nyet toestaen dat eenige theologise boecken bij lidmaeten sonder voorgaende visitatie werden uytgegheeven; van ’t affschaffen van de cruyssen opte kerckhoven ende andere saecken meer gediscoureert, gedelibereert ende geslooten was als bij zijn schrifftelijck rapport ende nootulen daervan overgeleevert conde blijcken, daertoe hij hem was regulerende, verclaerende dat alles met gemoede ende vrundschap affgeloopen ende de vergaderinge met onderlinge goedt contentement gescheyden. Daermeede vertreckende is voor zijn goede debvoiren bedanckt ende is nae deliberatie ’t meerendeel gehouden voor een simpele notificatie, ende belanghende de ordre tegens de stouticheden van de papisten ende het doen van den eedt bij alle officieren ende het handthaven van alles bij de magistraet, is alles uytgestelt totdatte heeren respective Committeerde Raden haere lijsten sullen hebben overgesonden van alle de officiers van ’t landt, met aenwijsinge van die schouten die tot noch toe defectueus zijn gebleeven.

148. Die van der Goude openende haer consideratiën opte ordonnantie van de scheepsbieren binnensduyns geconsumeert, is verstaen datte zelve in geschriffte sullen werden gestelt ende de leeden meedegegeven om haer naerder op te doen lasten ende dat middelertijdt het consent werdt vastgestelt ende die van der Goude versocht haer opten voortgangh ende practijcque met andere leeden te willen conformeren.

149. Den regent van ’t Fransse collegie Daniel Colonius ende zijn vrou overleeden zijnde ende zijn erffgenaemen geneegen zijnde ’t huys te vercoopen, begroot op 13 à 14.000 £, dat t’eenemael tot studenten geapproprieert is, versochten de curateuren ‘tzelve te mogen coopen ende datte 800 £ daertoe jaerlijcx gecontribueert bij deesen Staet tot 1.000 £ moght werden geaugmenteert om uyttet capitael daerop te negotiëren deese coop-penningen te mogen vervallen, is nae deliberatie verstaen dat de gemelte 800 £ subsidie tot 1.000 £ verhooght ende vastgestelt wordt ende de heeren curateuren geauthoriseert ‘tzelve opte meeste menage te coopen, mits dat dat de Halestiani ende Romboutiani, dotateurs van ‘tzelve college, mette heeren van Zelant tot noch toe 200 £ daertoe gecontribueert hebbende, alvooren sullen werden gedisponeert om nae advenant tot contribueren ende vast te staen voor de jaerlijcxe oncosten tot onderhout ende anders vorder van nooden.

150. De heeren gedeputeerden opte zeezaecken haer rapport schrifftelijcken ingestelt hebbende ende ‘tzelve ter vergaderinge overleeverende, is goedtgevonden bij de pointen van beschrijvinge ‘tzelve aen de leeden overgesonden te sullen worden om tegens de naeste vergaderinge daerop behoorlijcken gelast te comen.

151. Daernae uytte petitie van den Raedt in omvraege gebracht weesende het 7^e, 8^e, 9^e, 10^e ende 11^e ende 12^e point is nae deliberatie verstaen, dewijl het jaer verloopen is, dat daerop geconformeert werdt mettet advijs van de heeren Committeerde Raden, te weeten dattet servijsgelden gereguleert sullen werden nae ’t volck dat men in dienst aenhout, mits dat oock in deesen gelet zal worden opte menage; dat belanghende de fortificatiën van den commies zal werden affgewacht een staet om daeruyt te verstaen off uytte overbetaelinge van eenige posten het defect opte fortificatiën van Hollandts quote nyet soude connen werden gevonden; datte frontieren van vivres ende ammunitie sullen werden voorsien als nae behooren ende op borghers ende steeden de zaecke nyet verlaeten; dattet gieten van ’t geschut zal werden geëxcuseert so lange de provintiën in deesen haer defecten nyet voldaen hebben; datte leegerlasten werden toegestaen soveel als dezelve tot nu toe hebben bedraeghen, mits dat van de Admiraliteyts comptoiren geen penningen sullen gediverteert werden; dat tot vervallinghe van de lasten van den Staet subsidie van de geallieerde princen dient versocht.

Dan de heeren van Amsterdam oordelen ’t versoeck van subsidie ondienstigh omdattet zelve ons al te duur aengepepert werdt ende ons engageert tottet aenhouden van ondraeghelijcke lasten, behalven dattet ongeraeden is volck aen te houden, die alleen bij de Generaliteyt gedirigeert worden ende tot betalinge van uytheemse princen staen, die off nyet betaelt offte bij misverstant tegens den Staet geïmploieert werdende in groote ongeleegentheyt de gemeene saecke souden comen, ende dat daerom best was dit volck te casseren ende het subsidie dat doch mede onzeecker is nyet te begheeren tot ons eygen ende meerder verderff. Dan is verstaen dat in de toecomende petitie op deesen nae behooren zal worden gelet.

152. De kerckmeesteren van Schiedam is op haer versoeck toegestaen ten behoeve van haer kerck ende reparatie vandien drye cleyne rentjes, ‘tsaemen bedraegende 38 £, te mogen jaerlijcx genyeten ende datten ontfanger Coolwijck zal werden aengeschreeven haer dienthalven te laeten ongemolesteert.

153. De heeren van Amsterdam doende clachten over de Court van dat dezelve tegens haer reglement ende resolutie van deese vergaederinge baijen ende karseijen inbrenghen, daer zij alleen tot witte laeckenen volgens de resolutie van anno 1634 zijn gequalificeert. Dat zij meede opte courtwaeren seeckere particuliere belastinge stellen die een ijder moet betaelen ‘tgunt in geen particulier zijn vermogen is. Dat zij meede haer waeren aen nyemant die buyten den Court zijn ende op Engelandt trafficqueren offte daer alleenlijcken factoors geweest zijn, willen vercoopen, weygerende oversulcx aen de ingeseetenen de vrijheyt, die zelffs in Engelant aen geen vreemden werdt geweygert, ende versoekende dat op alles nae behooren moght werden voorsien.

Verclaerden de heeren van Rotterdam van de 2 leste pointen geen kennisse te hebben, oock te mogen lijden, so waer zijn, dat tegens voorsien werde, maer belanghende het 1^e seyden dat bij formele tractaten tussen de ambassadeurs van deesen Staet ende van Engelant was geconcludeert ende bij iterative resolutiën van den Staeten-Generael bevestight dat nyet alleen witte laeckenen maer oock baijen ende karsaien bij den Court moght werden ingebracht, daervan bij placcaten van ’t jaer 1586, 1588, 1597, 1608 ende 1631 daervan geëmaneert mackelijcken soude connen blijcken, ende hoewel anno 1634 bij deese provintie alleen schaersser resolutie genomen, dat effenwel dient gelet ‘tgunt bij alle provintiën is getracteert met coningen ende princen, bij een provintie alleen nyet en can werden gederogeert ende dat daerom oock nyet dienstigh is aen dit snoertjen te trecken om in geen meerder disputen mette Engelssen te vervallen.

De zaecken over ende weeder geventileert zijnde, is belanghende het 1^e point verstaen dat gevolght zal werden vorige resolutie met kennisse van zaecken genomen, ende belanghende de twee andere poincten dat die van Amsterdam geordonneert werden dezelve te bewijsen om alsdan naerder op gelet te worden.

154. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde dat bij alle provintiën boven vastgestelt de provisionele tolerantie op ’t stuck van den gelde ende datte zelve eerstdaeghs allomme zal werden gepubliceert, is goedtgevonden den druckers aen te schrijven dat datelijcken mettet drucken van ’t placcaet willen voortvaeren om so nodigen werck nyet langer getraineert te worden.

155. De heeren van de Reeckeninge mette Hollandse Raede adviserende opte gelegentheyt van ’t fiscaels-ampt ende wiens beurte zij hetselve te suppleren, Zelants offte Hollandts, verclaerden dat bij het provisioneel verdragh van den 7^en martii anno 1607, articule 20, goedtgevonden is dattet fiscael- mettet procureur-generaels-ampt sal werden gecombineert ende dat alsdan Hollant de twee eerste beurten ende Selant de derde zal hebben, doch dat met Florij het procureur-generaels-ampt comende te vaceren ende de provintiën nyet connende accorderen, die van ’t Hoff-provintiael bij provisie den fiscael Kindschot authoriserende om bij het fiscaels- oock het procureur-generaels-ampt te bewaeren, op welcke provisie de saecke tot noch toe geloopen heefft, sodat sij nyet anders en connen sien off die van Hollandt sullen alsnoch connen sustineren haer beurte nyet te loopen solange de combinatie met gemeen advijs nyet gearresteert zij, ende dat zij dienvolgens gerechticht zijn een anderen te nomineren. In allen gevalle, so nae Florij verstaen werdt de eerste beurte van Hollandt beghonnen te weesen, dat men voor deese mael haer de tweede beurte nyet en can contradiceren, ende terwijl men effenwel hierover disputeert, dat bij provisie den heer Kindschot behoort te worden geauthoriseert om in zijnen dienst te continueren. Waerop gedelibereert zijnde vonden de leeden goedt hiervan te rapporteren aen haer principalen, om tegens de aenstaende vergaderinge naerder op gelast te comen.

156. Daernae uytte petitie van den Raedt voorgedraegen weesende het 13^e point, 14^e, 15^e, 16^e, 17^e, 18^e, 19^e, 20^e pointen, spreeckende van ’t verpachten der convoien ende licenten voor 2 à 3 jaeren; van 200.000 £ totte Zeeusse cruyssers; van een subsidie van 700.000 £ totte Westindische Compagnie; van de 14 percent op ‘t 100 wit zoudt voor Hollant alleen te behouden ende omme die van Drenthe yet meerder te doen gheeven; van de continuatie van de contributiën, mits daervan jaerlijcxe reeckeninge gedaen werdende; van de eenparige practijcquen van de middelen over de provintiën; van ’t inbrengen van de consenten ende furnissement van penningen opte petitie van den Raedt van State ende yder op zijn respect te doen betaelen ende van een jaerlijcxe staet van de oncosten van ’t leeger te maecken, wierde goedtgevonden, vermits de meenighvuldighe posten in omvraeghe gebraght, de leeden op het scheyden staende, deesen te reserveren totte naeste vergaderinghe.

157. Is gedaen lecture van ’t concept bij de gedeputeerden ingestelt om te faciliteren de besendinge nae Maroco, daermede zij meenen datte coopluyden behooren contentement te neemen, te weeten dat bij den Staet een ambassadeur zal werden gecommitteert tot restauratie van de vrundschap metten zelven coningh, tot recuperatie van scheepen ende lossinge van volck, daer bij ’t landt een oorloghschip zal werden verstreckt, doch sullen de costen mette presenten ter discretie van den Staet bij de coopluyden werden verschooten, mits dat haer van nu aff obligatie tot laste van de Generaliteyt ter somme van 15.000 £ sal werden daer vooren gepasseert om daervan metten verloopen interessen ende vorder cort naemaels vergoedt te worden, weeder te vinden met 10 à 12 percento van de geloste goederen ende voorts tot laste van de negotie die aldaer werdt gedreeven. Datte prijsen die verovert sullen worden, sullen comen tot laste van den Staet ende dat van de presenten aldaer aen den ambassadeur te doen den Staet zal hebben te disponeren, so de zaecke nyet wel uytvalt datte coopluyden haer presenten nae haer sullen neemen, soo ’t schip compt te blijven datte coopluyden de presenten sullen verliesen, doch het landt 5.000 £ toe draeghen, beyde weeder te vinden uytte negotie die naemaels daer weeder soude mogen vallen. Dat men alles ter Generaliteyt soude innebrengen om vandaer de coopluyden toegesonden, onderteyckent ende voorts alles op ’t spoedighste geresolveert ende in ’t werck gestelt te werden, doch is deese zaecke meede om reedenen als vooren uytgestelt totte naeste bijeencompste.

158. De heeren Committeerde Raden binnen staende reïtereren vorige clachten, onnodigh om telckens te specificeren, versoecken om cort te segghen, off met middelen off met gelt met een somme van 2.500.000 £ totte betaelinge van de onmijdelijcke lasten ende crijtende schulden gesoulageert te moghen werden, sonder welcke de vergaderinge nyet en can scheyden, ten waere men den heelen Staet teffens wilde abandonneren. Hierop gedelibereert zijnde verschrickten de leeden van ’t eyssen van sulcken exorbitanten somme in deesen tijdt, daer de comptoiren selffs nyet alleen haer ongerepartieerde lasten, maer zelffs nyet de geaffecteerde connen betaelen, ende daerenboven noch verscheyden als Dort, Goude ende andere met 100.000 £ jaers uyt genegotieerde penningen bij Mirop moeten werden gesubsidieert, veele geen last met allen hebbende totte negotiatie willende alvooren middelen ingewillicht hebben, voorslaende de scheepsbieren, pick ende teer, commissiegelden, het kleedgelt ende diergelijcke. Andere consenteerden in een reedelijcke negotiatie van 5 à 600.000 £ op ’t behaegen van haere principalen, andere wilden haer last inschrijven.

Amsterdam meende dat men 500.000 £ bij de steeden opten 200^en penning conde mogen doen anticiperen ende daerop Committeerde Raden laeten affigeeren; dat men voorts 100.000 £ soude moghen vinden op het kleedtgelt jaerlijcks te vinden bij repartitie over de steeden opten voet van ’t hooffgelt, off van ’t zoutgelt, off van den 1000^en penning, off van de negotiatie ende ‘tzelven aen Committeerde Raden compromitteren om aen te neemen sonder eenige oppositie. Andere wilden alvoren de restanten van vorige negotiatie ende sonderlinge van ’t Noorderquartier van de 1.200.000 £ gefurneert hebben; Rotterdam ende Goude wilden liever alle middelen in beschrijvinge toestaen als in eenige negotiatie, daerdoor alle comptoiren geruïneert worden, langer te consenteren, meenden oock dat onmogelijck was om langer geconsenteert te worden veel min van groote sommen sonder extreem pericule van verlies van ’t credijt. Die van ’t Noorderquartier spreeckende van inschrijven, urgeerden effenwel ten hooghsten het scheyden, andere weederom dat sulcx onmogelijck was, waerop de zaecke geresumeert zijnde fluctueerden effter de stemmen tegens malcanderen, doch nae langhe disputen is eyntelijcken geconcludeert dat vooralsnoch vastgestelt werdt het consent tot de binnenscheepsbieren, mitsgaders van pick ende teer, boven den 200^en penning voor deesen geaccordeert ende dat op dien grondt werdt geconsenteert vooralsnoch in een negotiatie van 7 à 800.000 £, daervan de steeden werden versocht ende aenneemen haer last binnen 8 daeghen inne te schrijven, off dat haer swijghen anderssints gehouden zal werden voor consent, mits dat oock effective de quote van yder Quartier daerinne zal werden gefurneert sonder aen andere necessiteyten gediverteert te moghen worden. Ende om in toecomende alles in de beste verseekeringhe te moghen houden, datte heeren Committeerde Raden geauthoriseert werden mette eerste gelegentheyt de vergaderinge weeder bijeen te doen comen ten eynde op alle nootsaeckelijckheeden in tijdts magh werden geleth, ende is hiermeede de vergaderinge gedimitteert ende gescheyden.

Finis